ทำงานสร้างสรรค์ต้องอดทน! เมื่อวิทยาศาสตร์อธิบายว่า “ทำไมศิลปินถึงไส้แห้งและยากจน”

ถ้าคุณคือคนหนึ่งที่เคยอ่านการ์ตูนขายหัวเราะ-มหาสนุก เชื่อว่าคงจำมุกตลกเรื่อง “นักเขียนการ์ตูนไส้แห้ง” ได้ขึ้นใจ เพราะมันเป็นมุกที่ถูกใช้วนซ้ำบ่อย ๆ จนเราเชื่อไปแล้วว่านักวาดการ์ตูนนั้นไส้แห้งจนต้องห้อยปลาทูไว้กับเพดานเพื่อกินกับข้าวจริง ๆ

แม้ตอนนี้ยุคสมัยจะต่างออกไป งานในวงการศิลปะและงานสร้างสรรค์ได้รับความสำคัญมากขึ้น แต่ในโลกออนไลน์ก็ยังมีกรณีการกดราคาคนทำงานสร้างสรรค์ออกมาให้เห็นอยู่บ่อย ๆ ไม่ว่าจะเป็นขอให้ทำอินโฟกราฟิกด้วยราคาไม่ถึงร้อย ออกแบบโลโก้ในราคาร้อยกว่าบาท หรือจ้างเขียนบทความบทความละร้อยสองร้อย

“ศิลปินไส้แห้ง” จึงไม่ใช่คำที่เกินความจริงแต่อย่างใด แต่นอกจากระบบเศรษฐกิจที่ไม่ให้ความสำคัญกับงานสร้างสรรค์แล้ว นักวิทยาศาสตร์เขาดันค้นพบคำตอบว่าบางทีความจนที่มาคู่กับศิลปิน มันมีเรื่องเชื่อมโยงกันมากกว่านั้น

งานวิจัยชิ้นนี้เป็นของ ดร.Roberto Goya-Maldonado ผู้เป็นหัวหน้าแผนกประสาทวิทยา ที่ห้องปฏิบัติการจิตเวชในศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัย เมือง Gottingen ประเทศเยอรมนี งานวิจัยครั้งนี้เขาได้กลุ่มตัวอย่างมาจำนวนหนึ่ง โดยแบ่งออกเป็นคนที่ทำงานด้านศิลปะ เช่น นักแสดง จิตรกร ประติมากร และช่างภาพ และอีกครึ่งหนึ่งคือคนที่ไม่ได้ทำงานเกี่ยวข้องกับศิลปะเลย เช่น พนักงานขายประกัน ทันตแพทย์ ผู้บริหาร และวิศวกร รวมถึงคนที่ระบุออกมาว่างานของตัวเองไม่มีความข้องเกี่ยวกับการ “สร้างสรรค์”

ทีมวิจัยจะทำหน้าที่เฝ้าสังเกตการณ์ส่วนต่าง ๆ ในสมองของคนเหล่านี้ที่หลั่งสารโดปามีนออกมา โดยสารโดปามีน เป็นสารเคมีในสมองชนิดหนึ่งที่จะหลั่งออกมาก็ต่อเมื่อเรารู้สึกตื่นเต้น เร้าใจ เช่น อาจจะตื่นเต้นจากเรื่องเพศ การใช้ยาเสพติดแบบสุดเหวี่ยง หรือเมื่อเรากำลังลุ้นการพนันอยู่ ฯลฯ

จากนั้นการทดลองเรื่องสมองก็เริ่มขึ้น โดยกลุ่มตัวอย่างจะได้เลือกสีต่าง ๆ ที่ทีมวิจัยเตรียมไว้ เมื่อไหร่ที่สีออกมา เราอยากเลือกก็เลือกได้ตามใจ แต่มีข้อกำหนดว่าถ้าเมื่อไหร่เราเลือกสีเขียว กลุ่มตัวอย่างจะได้เงินเข้ากระเป๋าตัวเองด้วย!

ระหว่างกิจกรรมการเลือกสี นักวิจัยก็จะทำการตรวจสมองของพวกเขาผ่านเครื่องคลื่นแม่เหล็กไฟ้ฟ้า ผลปรากฏว่า ventral striatum ในสมองของกลุ่มที่เป็นศิลปิน ซึ่งทำหน้าที่เรื่องการให้รางวัล แทบจะไม่ถูกกระตุ้นเลย เมื่อต้องเลือกสีเขียว ซึ่งมีความข้องเกี่ยวกับการได้เงิน ซึ่งต่างออกไปกับกลุ่มคนที่ไม่ใช่ศิลปิน สมองส่วนรับรู้ว่าได้รับรางวัลจะถูกกระตุ้นเมื่อเลือกสีเขียว (และได้รับเงิน)

ราวกับว่างานสร้างสรรค์สำหรับศิลปินมันจะน่าตื่นเต้นมากกว่าถ้าได้เลือกเอง โดยไม่มีเรื่องเงินมาคอยกำหนดพวกเขาเอาไว้ หรืออีกทางก็คือเรื่องเงินไม่ใช่เรื่องน่าตื่นเต้นสำหรับศิลปินมากเท่ากับการได้สร้างสรรค์อะไรที่ตัวเองชอบจริง ๆ

นักวิจัยยังให้ความเห็นเพิ่มเติมด้วยว่า “ผลลัพธ์โดยรวมแสดงให้เห็นว่า ลักษณะสมองและเส้นประสาทของศิลปินนั้นต่างออกไป พวกเขาไม่ตอบสนองการรับผลตอบแทนเป็นเงิน” แต่อาจจะเป็นอย่างอื่นมากกว่า ดังนั้นเมื่อเรื่องเงินไม่สำคัญ เราจึงไม่แปลกใจเลยที่เห็นคนยังตั้งหน้าตั้งตาเป็นศิลปินต่อไป แม้เงินในกระเป๋าจะร่อยหรอลงทุกวัน จนเกิดเป็นคำว่า “ศิลปินไส้แห้ง” ที่เราคุ้นเคยกันดี

การเป็นศิลปินนี่ช่างยิ่งใหญ่ ผลตอบแทนที่พวกเขาอยากได้จึงไม่ใช่แค่เงิน (ได้เงินก็ดี แต่อาจไม่ดีที่สุด) แต่อาจเป็นการยอมรับจากผู้คนและการได้อยู่ในสังคมที่ให้ความสำคัญกับงานที่พวกเขาสร้างสรรค์ขึ้นมา UNLOCKMEN เชื่อว่าทุกคนต้องการใช้เงินในการดำรงชีพทั้งนั้น แม้ศิลปินจะไม่ได้ตื่นเต้นกับเงิน เท่าคนอาชีพอื่น ๆ แต่การออกแบบสังคม และวิธีของคนในสังคมให้เห็นคุณค่าของศิลปะ เราก็ว่าเป็นสิ่งที่ต้องทำต่อไป

SOURCE