“ทำดีแค่ไหนก็ไม่เคยพอ” รับมืออย่างไรเมื่อคนรอบข้างทำให้เราไม่พอใจในความก้าวหน้าของตัวเอง

หนึ่งในปัญหาหนักใจของชายไทยหลายคน น่าจะเป็นความรู้สึกที่ต้องแข่งขันกันเองอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเป็น เรื่องงาน การเรียน การเงิน ครอบครัว ฯลฯ ปัญหานี้อาจทำให้เรารู้สึกไม่สามารถพอใจกับอะไรง่าย ๆ อาจทำให้เรารู้สึกต้องวิ่งนำหน้าคนอื่นอยู่ตลอดเวลา และสามารถนำไปสู่ภาวะไม่พอใจเรื้อรังที่เรียกว่า CD ได้ ซึ่งภาวะนี้เป็นมลพิษทางใจที่ยิ่งใหญ่ และอยู่ใกล้ตัวเรามากพอสมควร 

WHAT IS CHRONIC DISSATISFACTION (CD) ?

Chronic Dissatisfaction (CD) คือ อาการที่เราไม่มีความสุขกับชีวิตมาอย่างยาวนานและต่อเนื่อง ซึ่งเกิดขึ้นได้จากการที่เรามักเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่นเสมอ และไม่เคยพอใจกับสิ่งที่ตัวเองมีอยู่เลย เราเห็นคนรุ่นราวคราวเดียวกันประสบความสำเร็จ เราก็อยากประสบความสำเร็จให้ได้แบบพวกเขาบ้าง เราเห็นคนรอบตัวแต่งงานมีครอบครัว เราก็อยากเป็นแบบนั้นบ้าง เพราะเราต้องการให้คนอื่นยอมรับในตัวเราอยู่เสมอ เราอยากสู้กับคนอื่นได้ และอยากไปถึงจุดที่ทัดเทียมหรือเหนือกว่าคนอื่นอย่างรวดเร็ว สิ่งที่ตามมาคือ  ต่อให้เราเริ่มมีความก้าวหน้าในหน้าที่การงานมากขึ้น หรือ เริ่มหาแฟนได้แล้ว มันก็ไม่ทำให้เราพอใจหรือมีความสุขได้อยู่ดี เพราะเรารู้สึกว่ายังสู้คนอื่นได้

CD สามารถเกิดขึ้นได้จากการที่เราโฟกัสกับสิ่งที่เราขาดมากกว่าสิ่งที่เรามีอยู่ได้เหมือนกัน เพราะนิสัยแบบนี้ทำให้ ไม่ว่าเราจะก้าวหน้ามากขึ้นแค่ไหนก็ตาม เราก็ไม่มีทางมีความสุขกับมันได้เลย เพราะเราจะรู้สึกว่าตัวเองขาดอะไรบางอย่างอยู่เสมอ และต้องหาอะไรมาเติมเต็มตัวเองเรื่อย ๆ

นอกจากนี้ CD ยังเกิดขึ้นได้จากความเชื่อ (เช่น เชื่อว่าตัวเองต้องมีความสุขตลอดเวลา ซึ่งเป็นเรื่องที่ยากจะทำได้จริง คนที่มีความเชื่อแบบนี้จึงมักไม่พอใจในตัวเองอยู่เสมอ) การตั้งมาตรฐานในการทำเรื่องต่าง ๆ ที่สูงเกินไป หรือ ยากที่จะทำได้จริง รวมถึง ความต้องการเป็นจุดสนใจของคน เพราะเรามักเชื่อกันว่าความไม่พอใจ หรือ ความเศร้า ทำให้คนอื่นแคร์เราอยู่เสมอ          

ทั้งหมดนี้สามารถนำไปสู่ภาวะไม่มี ‘ความสุขอย่างถาวร’ (permanent dissatisfied) ได้ด้วย เราจะกลายเป็นเพอร์เฟคชั่นนิสต์ที่ไม่สามารถพอใจกับอะไรง่าย ๆ และมีความคาดหวังสูง เมื่อทำอะไรแล้วไม่ได้ผลตอบรับเท่ากับที่เราคาดหวังไว้บ่อย ๆ ความเครียด ความผิดหวัง ก็จะเข้าจู่โจม และมีความสุขได้ยาก

DEALING WITH CD

แต่ที่พูดมาไม่ใช่ว่า ‘ความไม่พอใจ’ เป็นเรื่องที่ไม่ดีไปซะหมด เพราะบางครั้งมันก็กระตุ้นและให้เราเกิดแรงจูงใจในการเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ดีขึ้นได้เหมือนกัน ดังนั้น เราเลยจะไม่แนะนำวิธีการกำจัดความไม่พึงพอใจออกไปจากชีวิต แต่จะพูดถึงสิ่งที่เราควรทำเพื่อให้เราสามารถพอใจกับสิ่งทีอยู่รอบตัวได้มากขึ้นมากกว่า

สนใจคนอื่นให้น้อยลง

มนุษย์ชอบเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น นิสัยนี้บางครั้งก็ดี เพราะมันช่วยให้เรารู้ว่าตัวเองอยู่ในจุดไหน และกระตุ้นให้เราพัฒนาตัวเองให้ดีขึ้นกว่าเดิม แต่บางครั้งการสนใจคนอื่นมากเกินไป อาจทำให้เรามีความคาดหวังสูงมากเกินไปเช่นกัน โดยเฉพาะการสนใจคนที่ประสบความสำเร็จมาก ๆ (ซึ่งอาจไม่ใช่ทุกคนที่จะไปถึงจุดเดียวกันได้)  ดังนั้น แทนที่จะตั้งเป้าหมายเป็นคนอื่น เราควรหันมายอมรับพอใจในตัวเอง และสนใจคนอื่นให้น้อยลงดีกว่า แล้วเราจะสามารถทำตามเป้าหมายของตัวเองได้อย่างเข้มแข็ง   

อย่าพยายามพิสูจน์ตัวเองกับคนอื่น

เมื่อเราอยากทำให้ทุกคนบนโลกนี้ยอมรับในตัวเรา และใฝ่หาการยอมรับจากคนอื่นตลอดเวลา เราจะพบว่าชีวิตนี้มีแต่ความเศร้า เพราะมันเป็นเป้าหมายที่ทำได้ยากในโลกที่ทุกคนมีความแตกต่างด้านความคิดความเชื่อ ดังนั้น มันจึงเป็นเรื่องที่ดีกว่า ถ้าเราเลิกนิสัยนี้ซะ แล้วหันมาโฟกัสที่ตัวเองมากขึ้น มันจะช่วยให้เรามองเห็นคุณค่าในตัวเอง และมีความสุขกับชีวิตของตัวเองมากขึ้นกว่าเดิมด้วย

ใส่ใจกับความต้องการของเรา

จะเอาชนะอาการ CD ได้ เราจำเป็นต้องตั้งคำถามกับตัวเอง โดยเฉพาะการถามตัวเองว่า “อะไรคือความต้องการที่แท้จริงของเรา” เพราะเราอยู่ในสังคมที่เต็มไปด้วยผู้คนมากมาย และผู้คนเหล่านั้นก็ทำให้เรารู้สึกว่า ต้องมีอะไรบางอย่างเพื่อให้ได้รับการยอมรับจากพวกเขา เช่น ต้องมีบ้าน มีรถ มีครอบครัว หรือ การงานที่ดี สิ่งเหล่านี้อาจทำให้เราโฟกัสกับความต้องการตัวเองน้อยลง และเป็นทุกข์มากขึ้น ดังนั้น เราจึงจำเป็นต้องที่จะต้องค้นหาความต้องการของตัวเอง และทำให้มันได้รับการตอบสนอง

ลองนึกดูว่าที่ผ่านมาเราทำอะไรมาบ้าง

บางครั้งการโฟกัสกับเป้าหมายของเรานานเกินไป ก็ทำให้ลืมเรื่องที่เกิดขึ้นในระหว่างทางที่จะไปถึงเป้าหมายนั้นได้เหมือนกัน เช่น ลืมว่าเราเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร หรือ ลืมว่าได้บทเรียนอะไรมาบ้าง พอเราลืม เราก็จะรู้สึกว่าสิ่งที่เราลงแรงทำมาทั้งหมดยังไม่ได้ให้ผลตอบแทนอะไรกลัยมาเลย และความไม่พอใจมันก็จะเกิดขึ้นได้ง่าย ดังนั้น เราจึงต้องกลับมาทบทวนว่า ความพยายามที่ผ่านมาเราได้อะไรจากมันบ้าง หรือ ประสบการณ์ที่ผ่านมาทำให้เราเป็นคนที่ดีขึ้นมากแค่ไหน เหล่านี้จะช่วยให้เรามองเห็นรางวัลที่เราได้รับระหว่างทางมากขึ้น และสามารถพอใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตมากขึ้นกว่าเดิมได้เช่นกัน

อย่ากลัวความผิดพลาด

เรามักมองว่าการทำผิดพลาดเป็นเรื่องคอขาดบาดตาย ถ้าเกิดขึ้นแล้วโลกทั้งใบจะมืดมน ผู้คนจะหันหลังให้กับเรา ซึ่งในความเป็นจริง การทำผิดพลาดในเรื่องเล็ก ๆ หรือ ทำพลาดแค่ไม่กี่ครั้ง ก็อาจจะไม่ได้แย่อย่างที่เราคิด และบางครั้งมันก็มีสาเหตุอื่นที่ยากจะควบคุมทำให้งานชองเราออกมาผิดพลาดด้วย  ดังนั้น แทนที่จะกลัวหรือพยายามควบคุมในสิ่งที่เราควบคุมไม่ได้ เราควรหันมาสนใจที่การทำให้ดีที่สุดดีกว่า เพราะมันเป็นสิ่งที่เราควบคุมได้ และเป็นวิธีที่จะช่วยให้เราทำผิดพลาดน้อยลงได้เช่นกัน    

การมองโลกเป็นสนามแข่งขันที่เราต้องฟาดฟันและเอาชนะคนอื่นตลอดเวลา ย่อมทำให้เราไม่สามารถมีความสุขกับชีวิตได้ ดังนั้น ลองมองโลกในแง่บวกให้มากขึ้น รักตัวเองมากขึ้น และเรียนรู้ที่จะหยุดพักบ้าง เหล่านี้จะช่วยให้เราผ่านพ้นอาการ CD ไปด้วยดีได้        

Appendixs: 1 / 2 / 3