PRATFALL EFFECT: เมื่อความไม่เพอร์เฟค ยิ่งทำให้คนเก่งดูมีเสน่ห์กระชากใจสาวได้มากขึ้น

สุภาพบุรุษหลายคนคงเชื่อว่า ยิ่งทำให้ตัวเองดูเพอร์เฟคมากเท่าไหร่ จะทำให้พวกเขาเป็นที่หลงใหลกระชากใจสาว ๆ ได้มากเท่านั้น แต่ในความเป็นจริง สาว ๆ อาจไม่ได้ชอบคนเพอร์เฟคทำทุกอะไรก็ดูเนียบไปหมดก็ได้ เพราะพวกเขาอาจดูทำให้สาว ๆ รู้สึกอยู่คนละระดับกันมากเกินไปจนเข้าถึงได้ยาก คนเก่งที่ทำเรื่องน่าอายบ้างจึงดูเข้าถึงได้ง่ายและเป็นที่ชื่นชอบของสาว ๆ มากกว่า ปรากฎการณ์นี้สามารถอธิบายได้ด้วยทฤษฎี PRATFALL EFFECT ซึ่งทำลายความเชื่อเดิม ๆ ที่ว่าความเพอร์เฟคจะช่วยให้ผู้ชายมีสเน่ห์มากขึ้น

PRATFALL EFFECT คือ ทฤษฎีที่กล่าวว่า คนที่ถูกมองว่าสมบูรณ์แบบ หรือ มีความสามารถมากกว่าคนอื่น ถ้าพวกเขาทำผิดพลาดบ้าง จะมีความน่าหลงใหลมากกว่า คนที่ไม่เคยทำพลาดให้คนอื่นเห็นเลย ปรากฎการณ์นี้ได้รับการศึกษาโดย เอลเลียต แอรอนสัน (Elliot Aronson) นักจิตวิทยาอเมริกัน ในปี 1996 ซึ่งเขาได้ตั้งสมมติฐานไว้ว่า คนที่ถูกคนอื่นมองว่า ‘อยู่ในระดับที่เหนือกว่า’ (Superior person) จะมีความน่าดึงดูดมากขึ้น เมื่อพวกเขาทำผิดพลาดเล็ก ๆ น้อย ๆ เพราะคนกลุ่มนี้แต่เดิมก็ถูกมองว่าอยู่เหนือมนุษย์ทั่วไปอยู่แล้ว เมื่อพวกเขาทำผิดพลาดบ้างในบางครั้ง จึงส่งผลให้พวกเขาดูเป็นมนุษย์ปกติมากขึ้น และเข้าถึงได้ง่ายมากขึ้น

เพื่อพิสูจน์เรื่องนี้ แอรอนสัน เลยทำการทดลองหนึ้งขึ้นมา มีการนำกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 48 คน มาฟังเสียงบันทึกเทปการตอบคำถามของคน 4 ประเภท ได้แก่ คนที่อยู่เหนือกว่าคนอื่น , คนปกติ (average person), คนที่อยู่เหนือกว่าและทำเรื่องน่าอับอาบในระหว่างการตอบคำถาม และ คนปกติที่ทำเรื่องน่าอับอายในระหว่างการตอบคำถาม

คนแต่ละประเภทได้เปิดเผยข้อมูลส่วนตัวของตัวเองด้วย โดยคนเก่ง (ตอบคำถามได้ถูก 92%) จะบอกว่าตัวเองเป็นนักเรียนมัธยมเรียนดี เป็นบรรณาธิการหนังสือประจำปี หรือ เป็นสมาชิกทีมกรีฑา ส่วนคนธรรม (ตอบคำถามถูก 30%) จะบอกว่าตัวเองเรียนได้เกรดธรรมดา เป็นคนพิสูจน์อักษรหนังสือประจำปี และเคยสมัครเข้าทีมกรีฑาแต่ไม่ได้รับการคัดเลือก ส่วนในกลุ่มที่ทำเรื่องน่าอับอาย จะมีการเล่นเสียงดัง พร้อมกับเสียงคนพูดว่า “Oh my goodness, I’ve spilled coffee all over my new suit.”

หลังจากฟังเทปจบแล้ว ผู้เข้าร่วมการทดลองแต่ละคน จะต้องตอบชุดคำถามเกี่ยวกับความประทับใจในตัวของคนที่พวกเขาได้ฟังเสียงมา ซึ่งผลการวิจัยที่ได้ออกมา ก็เป็นไปตาม Aronson คาดไว้ คือ คนที่ถูกคนอื่นมองว่าอยู่ในระดับที่เหนือกว่า จะได้รับความนิยมชมชอบมากกว่าคนปกติ ถ้าหากพวกเขาได้ทำเรื่องน่าอับอาย เช่น ทำกาแฟหกใส่เสื้อของตัวเอง แต่ในทางกลับกัน คนธรรมดา แม้ทำเรื่องเดียวกัน ความนิยมชมชอบในตัวพวกเขากลับลดลง

ในสังคมที่มีการแข่งขันสูง เราคาดหวังว่าตัวเองจะทำทุกเรื่องให้ยอดเยี่ยมที่สุด เพื่อให้ตัวเองมีจุดยืนหรือได้รับการยอมรับจากคนอื่น แต่ในความเป็นจริง เราไม่จำเป็นต้องสมบูรณ์แบบในทุกเรื่องก็ได้ เพราะมันอาจทำให้เราดูเข้าถึงยากเกินไป จนไม่มีใครกล้าเข้าหาเรา

นอกจากนี้ ความพยายามในการรักษามาตราฐานสูงตลอดเวลา มักทำให้เราจิตใจของเราห่อเหี่ยวอีกด้วย เพราะเรื่องไม่คาดฝันเกิดขึ้นได้เสมอ ต่อให้เราพยายามทำให้สมบูรณ์แบบยังไง ความผิดพลาดก็สามารถเกิดขึ้นได้อยู่ดี ดังนั้น เราควรจะปล่อยให้ตัวเองได้ทำผิดพลาดบ้าง จะช่วยให้เรารู้สึกสบายใจได้มากขึ้น และสามารถเข้าหาคนอื่นได้ง่ายขึ้น 

APPENDIXS: 1 / 2