ถอยไปเป็น PARTNER ตลอดชีพ เรารู้อะไรบ้างในวันที่ JACK MA ลงจากบัลลังก์ ALIBABA

By: unlockmen September 12, 2019

ข่าว Jack Ma ลงจากเก้าอี้ แม้ว่าได้ยินมาตั้งแต่ช่วงนี้ปีที่แล้ว แต่พอนับ Day 1 การเกษียณจริง ๆ เปลี่ยนตำแหน่งจาก CEO ไปนั่งเป็นกรรมการบริหารบริษัทแทน อาจทำให้บางคนรู้สึกใจหาย ทว่าสำหรับผู้ถือหุ้น เรื่องนี้ไม่ค่อยมีผลกระทบนัก เพราะจระเข้แห่งแยงซีรุ่นต่อไปของ Alibaba อย่าง Daniel Zhang เองก็ซ่อนเขี้ยวเล็บที่ไม่ธรรมดาไว้มากมาย

ภาพเฮีย Ma ขาร็อก แสดงบนเวทีเป็นการส่งท้ายลงบัลลังก์อย่างประทับใจและมี Daniel Zhang ขึ้นมาร้องเพลงบนเวทีเป็น Extra Special ในงานฉลองครบรอบบริษัท 20 ปี ถือเป็นบทส่งท้ายของผู้ก่อตั้งที่ทั้งเท่ แหวกแนว ติดตาคนทั่วโลก

LEEEEEEET'S ROCK! Sunglass-clad Jack Ma performs rock music during the Alibaba gala in Hangzhou on Tuesday. #JackMa @AlibabaGroup pic.twitter.com/jJ6nMvaBap

— SHINE (@shanghaidaily) September 10, 2019

เพื่อให้เกียรติการลงตำแหน่งไปมุ่งพัฒนาสร้าง CSR ด้านการศึกษา UNLOCKMEN จะขอมาย้อนวันวาน Alibaba ด้วยเกร็ดเรื่องเล่า คลายปมข้อสงสัยที่หลายคนอาจยังไม่รู้ และรีเช็กความน่ากลัวที่จีนจะก้าวมาเป็นมหาอำนาจกว่าเดิมจากเรื่องราวด้านล่างเหล่านี้

คุณรู้จัก Alibaba ไหม?

Alibaba ทำไมถึงใช้ชื่อว่า Alibaba? เรื่องนี้หลายคนอาจจะยังไม่รู้ทั้งที่ซื้อของผ่าน Alibaba บ่อย ๆ และฝากตัวเป็นศิษย์ทางความคิดการทำธุรกิจของ Ma แท้จริงแล้วชื่อแบรนด์ “Alibaba” เป็นชื่อของตัวละครจากนิทานอาหรับ 1001 ราตรีที่ตีพิมพ์และแปลมาหลายภาษาทั่วโลก โดยเหตุผลที่ชื่อนี้อยู่กับ Ma จนถึงปัจจุบันมาจากเหตุผลเหล่านี้

ธุรกิจ internet ควรใช้ชื่อที่คนทั่วไปคุ้นเคย
เขาทดสอบว่าคนทั่วไปรู้จักคำ ๆ นี้ไหมด้วยการถามเด็กเสิร์ฟในซานฟรานซิสโกว่า “คุณรู้จัก Alibaba ไหม?” คำตอบคือรู้จักและคิดถึงอาคมยอดฮิตเปิดถ้ำอย่าง “Open Sesame”

แน่นอนว่าชื่อนี้ประสบความสำเร็จฉลุย เพราะวันนี้หากพูดถึง Alibaba คนอาจจะไม่ไปเชื่อมโยงกับนิทานแต่คิดถึงธุรกิจแดนมังกรก่อน

Jack Ma คือเจ้าพ่อความบันเทิง

รู้กันดีว่า Ma เป็นคนกล้าแสดงออกและเป็นสายปะทะตัวจริง เขาไม่เคยกลัวเรื่องการอยู่ต่อหน้าผู้คน และนี่คือผลงานการแสดงบางส่วนกับเสียงร้องที่ไม่ธรรมดาของผู้ก่อตั้ง E-commerce แดนมังกรซึ่งมักจะสร้างความฮือฮาให้บรรดาลูกน้องและคนที่พบเห็นได้ลุ้นบ่อย ๆ

You Raise me up ในวันอำลา

เพลง LION KING ก็ต้องมา

เต้นกระจุยเพลง “Dangerous” ของราชาเพลง Michale Jackson

ร้องเองแถมยังร้องดีอีก

ทุกคนมีคุณค่าคือความสำเร็จของ Alibaba

ไม่มีอะไรอธิบายความเข้าใจและเห็นใจของเจ้านายได้ดีกว่าการลงมือทำ คลิปนี้เป็นคลิปไวรัลแข่งขันการทำงานระหว่าง Ma กับพนักงาน ที่ทำให้คนไม่เพียงแต่รู้จัก Alibaba หรือแคมเปญ 11.11 มากขึ้น แต่ผู้คนยังนับถือ Ma มากขึ้นด้วย

งานบางอย่างแม้จะดูง่าย แต่ถ้าคุณได้ลองลงไปทำจริง คุณอาจจะทำได้ไม่ดีกว่าคนตัวเล็ก ๆ ที่ทำอยู่แม้ว่าจะบริหารเก่งแค่ไหนก็ตาม สิ่งที่ Ma เผยถึงความพ่ายแพ้ช่วงท้ายคลิปจึงซื้อใจทั้งคนที่ผ่านเข้ามาดูและพนักงาน

“ผมดีใจนะที่แพ้ เพราะมันแปลว่าลูกค้าเราจะได้รับสิ่งที่ดีกว่า พาร์ตเนอร์ของเราแข็งแรงกว่าและเราก็ยังมีพนักงานเหล่านี้ นี่ต่างหากคือความสำเร็จที่แท้จริงของ Alibaba”

จบจากเกร็ด Alibaba ที่พรุนแล้วพรุนอีกเพราะมีคนเขียนถึงเยอะอยู่แล้ว เรามาตอบประเด็นที่หลายคนโฟกัสกันอย่างคนที่อยู่บนบัลลังก์ Alibaba ในวันที่ Ma ขอเกษียณบ้างว่าเขาเป็นใคร ทำไมถึงได้เป็น เก่งตรงไหนและเขาจะพา Alibaba ไปรอดไหม

Daniel Zhang ม้ามืดที่หนุนหลัง Jack Ma

แม้ว่าบางคนอาจจะพอรู้อยู่แล้วว่า Daniel Zhang คือคนที่ขึ้นมาแทนที่ Ma อย่างเป็นทางการตั้งแต่วันที่ 10 พฤษภาคม 2015 เพื่อให้เขาวางมือจาก Alibaba ไปใช้ชีวิตวัยเกษียณอย่างสมสุข แต่เราก็อยาก Recap เพื่อทบทวนอีกทีไว้เป็นสรุปเล็ก ๆ น้อย ๆ ของ CEO ใหม่คนนี้ว่ามีที่มาที่ไปอย่างไร ทำไมจู่ ๆ ถึงได้รับความไว้วางใจให้ดูแล Alibaba ในวันที่ไม่มี Jack Ma ผู้ก่อตั้งอีกต่อไป

ถ้าย้อนไปดูคุณสมบัติตั้งแต่ประวัติการศึกษาและการทำงานของ Zhang ทุกคนแทบไม่มีมีข้อกังขาอะไร เพราะเขาจบปริญญาตรีสาขาวิชาการเงิน จาก Shanghai University of Finance and Economics มหาวิทยาลัยที่ขึ้นชื่อเรื่องธุรกิจ การจัดการ และเศรษฐศาสตร์ในลำดับต้น ๆ ของเซี่ยงไฮ้อยู่แล้ว แต่สิ่งที่พิสูจน์ความสามารถว่าเขานี่แหละเหมาะจะเป็นเจ้าของเก้าอี้ในวันที่ Ma เกษียณคือ “การทำงานเกินหน้าที่” จากการใช้วิสัยทัศน์ที่มีดูแลด้านอื่นนอกจากเรื่องการเงินที่รับผิดชอบ ทำให้ธุรกิจในเครือ Alibaba ที่เขาเข้ามาสวมตำแหน่งอย่าง Taobao เติบโตเป็น Taobao Mall และมีผู้คนเข้าใช้ต่อวันสูงหลายล้านคน

ที่สำคัญเขานี่แหละคือคนที่ริเริ่มแคมเปญ Double 11 ปลุกกระแสในเอเชียให้คล้ายกับวัน Black Friday โดยเปลี่ยนคอนเซ็ปต์แบบตะวันตกที่ใช้เรื่องวันขอบคุณพระเจ้ามาเป็นวันคนโสดแห่ซื้อของราคาถูกให้เข้ากับบริบทของสังคมจีนแทน ผลลัพธ์ครั้งนี้เกิดความคาดหมาย เพราะสามารถสร้างรายได้มากจากเดิมถึง 5 เท่าจากการทำรายได้ปกติให้ Taobao (ปกติสร้างรายได้ราว 10 ล้านหยวน แต่แค่มี Double 11 เปิดตัววันแรก รายได้ก็เพิ่มเป็น 52 ล้านหยวน) หลังจากนั้นก็เพิ่มขึ้นมาเรื่อย ๆ

ทำไมต้อง Zhang ไม่เข้าใจ?

คนส่วนใหญ่อาจจะยังไม่รู้ว่าทำไม Zhang ถึงมาแทน Jonathan Lu ชายผู้ร่วมหัวจมท้ายปลุกปั้น Alibaba มาพร้อมกับ Ma ที่เคยโดนแต่งตั้งให้เป็น CEO?

เรื่องนี้นอกจากผลงานตลอด 2 ปีที่ Lu ขึ้นมาเป็น CEO แล้วยอดไม่ค่อยกระเตื้องเท่าไหร่จะเป็นคำตอบแล้ว Ma ก็ยังตอบไว้เคลียร์ ๆ ในจดหมายแล้วช่วงปลายปีก่อนยกตำแหน่งให้ Zhang เป็น CEO No.1 ในดวงใจแล้วว่า

“Daniel has been with Alibaba Group for 11 years. Since he took over as CEO, he has demonstrated his superb talent, business acumen and determined leadership. Under his stewardship, Alibaba has seen consistent and sustainable growth for 13 consecutive quarters.”

ทำงานมา 11 ปีสร้างความเจริญติดต่อกันมา 13 ไตรมาสทันทีหลังเป็น CEO เรียกได้ว่าเป็นชายที่มาพร้อมความสามารถระดับม้ามืดไร้คนโค่นจริง ๆ ถ้าไม่ยกให้เขาก็ไม่มีใครเหมาะกว่านี้อีกแล้ว

ชายวัยเกษียณที่เป็นหมากอนาคตตัวสำคัญของจีน

อย่างที่บอกไว้ตอนต้นว่าการเกษียณของ Ma จากการดูแลธุรกิจไม่ใช่การออกไปนั่ง ๆ นอน ๆ ใช้เงิน ตอนที่ Ma นั่งบัลลังก์ธุรกิจ จีนกลายเป็นมหาอำนาจที่น่ากลัวทางธุรกิจ เพราะเรารู้ว่าเขาคนนี้ “พูดจริงลงมือจริง” เสมอ บทบาทหลังจากเกษียณกับคนจริงอย่าง Ma อาจทำให้จีนกลายเป็นมหาอำนาจที่น่ากลัวขึ้นกว่าเดิมหลายเท่า เพราะเขาจะหันไปเพิ่ม “กำลังสมอง” สร้างศักยภาพที่ยั่งยืนให้ “ทรัพยากรคน” ด้วยการศึกษาแทน

คำกล่าวที่เขาเคยพูดไว้ถึง AI ที่จะเข้ามาแทนที่แรงงานคนจนคนที่มีอยู่ตกงานว่า เราไม่มีทางสู้เครื่องจักรสมองกลเหล่านี้ได้ ตอนนี้เกิดขึ้นแล้ว หากเราอยากมีจุดยืนการสร้างอาชีพที่ชัดเจน เด็กรุ่นใหม่ต้องเรียนรู้การสร้างและควบคุมเครื่องจักรเหล่านี้แทน ดังนั้น การวางมือด้านธุรกิจไปสานต่อภาพอนาคตประเทศจากภายในจึงเป็นหนึ่งในแพสชันที่เขาวางตามมา