Life

“สังคมดีชีวิตดี” วิธีสร้างมิตรภาพในที่ทำงานแม้กับคนเหม็นหน้าด้วย BEN FRANKLIN EFFECT

By: unlockmen May 21, 2021

สังคมการทำงานถือเป็นสิ่งสำคัญที่จะทำให้เราประสบความสำเร็จ เพราะถ้าเรามีเพื่อนร่วมงานที่ดี สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างเข้าขา เราก็จะสามารถสร้างงานที่มีคุณภาพได้อยู่เสมอ

แต่ใช่ว่าเราจะเจอกับเพื่อนร่วมงานที่เข้าขากันได้เสมอไป บางทีเราก็ต้องทำงานกับเพื่อนร่วมงานที่มีปัญหา หรือเหม็นขี้หน้าเราได้เหมือนกัน UNLOCKMEN เลยอยากแนะนำให้ทุกคนรู้จักกับ Ben Franklin Effect ซึ่งจะช่วยให้เราผูกมิตรกับคนอื่นได้เก่งขึ้น

Ben Franklin Effect คือ ปรากฎการณ์ทางจิตวิทยาที่ระบุว่า คนที่เคยช่วยเหลือคนอื่น มีแนวโน้มที่จะช่วยเหลือคนอื่นต่อไป โดยชื่อของมันมีที่มาจากเรื่องราวของ Benjamin Franklin นักคิดผู้ยิ่งใหญ่ของโลก ซึ่งเขาเคยมีศัตรูคนหนึ่งที่อยากเปลี่ยนให้เป็นพรรคพวก จึงได้ใช้วิธีการขอยืมหนังสือหายากจากศัตรูคนนั้น และส่งคืนภายในสัปดาห์พร้อมกับคำขอบคุณ แล้วหลังจากนั้นพวกเขาก็เป็นมิตรต่อกันมากขึ้น และว่ากันว่าทั้งสองเป็นเพื่อนกันจนวันตาย

วิธีการสร้างมิตรแบบนี้ Benjamin Franklin เรียกว่า ‘Old Maxim’ แต่ภายหลังได้รู้จักกันในชื่อปรากฎการณ์ Ben Franklin Effect ซึ่งในปี 1969 ได้มีการศึกษาเรื่องนี้กันมากขึ้น โดยมีการศึกษาทดลองกับกลุ่มตัวอย่างราว 77 คน (ผู้ชาย 33 คน และหญิง 44 คน) พบว่าคนที่ให้ความช่วยเหลือศัตรูหรือคนที่เรารู้สึกไม่ชอบขี้หน้า จะรู้สึกดีกับคนนั้นขึ้นมาทันที (ถ้าคิดไม่ออก ให้นึกถึงความสัมพันธ์ของ Walter White กับ Jesse Pinkman ใน Breaking Bad)

Ben Franklin Effect สามารถเกิดขึ้นได้จากภาวะการรับรู้ไม่ลงรอย หรือ cognitive dissonance กล่าวคือ เมื่อสมองของเราไม่สามารถรับ 2 ข้อเท็จจริงที่ขัดแย้งกันได้ (ได้แก่ ข้อเท็จจริงที่ว่าเราไม่ชอบขี้หน้าเขา และ ข้อเท็จจริงที่ว่าเราช่วยเหลือเขา) สิ่งที่เกิดขึ้นคือ เราจะรู้สึกดีกับตัวเอง อคติที่มีจะลดลง สมองจะเริ่มมองด้านดีมุมอื่นของคน ๆ นั้น และรู้สึกดีที่จะทำความดีกับพวกเขาต่อไป

แต่ก็มีบางคนบอกว่ามันไม่ได้เกิดจาก cognitive dissonance แต่เกิดจาก Reciprocity of Liking หรือ ปรากฎการณ์ที่คนจะชอบคนที่ชอบตัวเอง กล่าวคือ คนเชื่อว่าผู้ที่มาขอความช่วยเหลือคือคนที่ชอบ หรืออยากสนิทสนมกับตัวเอง ทำให้รู้สึกดี เกิดความชอบพอ และอยากช่วยเหลือพวกเขาต่อไป

ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลอะไร ผลการทดลองนี้ช่วยยืนยันความสิ่งที่ Benjamin Franklin เคยกล่าวไว้ในอัตชีวประวัติว่า

“He that has once done you a kindness will be more ready to do you another, than he whom you yourself have obliged.”

และทำให้พวกเราได้ค้นพบสุดยอดวิธีในการผูกมิตรหรือสร้างความน่าดึงดูดในสายตาคนอื่น นั่นคือ “การขอความช่วยเหลือ”

อย่างไรก็ตาม ในความเป็นจริง เราคงไม่สามารถไปขอความช่วยเหลือจากคนอื่นแบบไม่มีปี่มีขลุ่ยได้ การทำแบบนั้นจะทำให้เราและคนอื่นรู้สึกหนักใจ หรือ สร้างความมาคุแน่ ๆ เราควรรู้จักกลยุทธ์ในการสร้างความสัมพันธ์กับคนอื่น เราถึงจะสามารถใช้ประโยชน์จาก Ben Franklin Effect ได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ซึ่งเราก็มีคำแนะนำต่อไปว่ามีกลยุทธ์อะไรที่น่าสนใจบ้าง


โดยปกติเรามักกลัวที่จะขอความช่วยเหลือจากคนอื่น เพราะกลัวว่าจะถูกปฏิเสธ หรือ ทำให้คนคิดลบกับตัวเอง แต่ในความเป็นจริง คนเรามักอยากช่วยเหลือคนอื่นอยู่เสมอ เพราะมันทำให้รู้สึกมีคุณค่า หรือ รู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของสังคมมากขึ้น ดังนั้น หากเราสามารถเปลี่ยนความคิด เอาชนะความกลัว และมีความกล้าที่จะขอความช่วยเหลือจากคนอื่นมากขึ้น เราจะสามารถสานสัมพันธ์กับคนอื่นได้ดีขึ้น

“รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้ง ชนะร้อยครั้ง” ยังคงเป็นสำนวนที่ใช้ได้กับทุกสถานการณ์ แม้แต่ในการสร้างความสัมพันธ์กับคนอื่น เพราะถ้าเรามีข้อมูลว่า อะไรคือความสามารถ หรือความสนใจของคนที่เราอยากสานสัมพันธ์ด้วย เราจะมั่นใจได้ว่าสิ่งที่เราขอจะไม่เกินความสามารถของพวกเขามากเกินไป เพราะฉะนั้น ถ้ามีโอกาสได้พูดคุยกับพวกเขา ลองเช็คดูว่า พวกเขามีความภาคภูมิใจในเรื่องอะไรบ้าง อะไรคือเป้าหมายในชีวิตของพวกเขา แล้วนำข้อมูลมาคิดวิธีการขอความช่วยเหลือที่เหมาะสมต่อไป

 

หากเราพอเข้าใจคนที่เราอยากสนิทสนมด้วยแล้ว สิ่งที่เราควรคิดต่อมาคือ การทำให้คำขอของเราเป็นเรื่องที่ทำได้ง่าย แต่เป็นเรื่องที่ทำแล้วมีความหมาย เพราะถ้ามันเป็นเรื่องที่ทำได้ยากเกินไป  เราอาจถูกปฏิเสธ กลายเป็นทำให้ไม่ถูกใจกันมากกว่าเดิมได้ เช่น ถ้าเราอยากให้คนที่เราไม่ชอบช่วยงานเรา เราอาจให้สิ่งตอบแทนที่สมน้ำสมเนื้อ เช่น ค่าตอบแทน หรือให้ความช่วยเหลือในยามที่พวกเขาต้องการ

สิ่งที่เราไม่ควรลืม เวลาจะขอความช่วยเหลือจากใคร เราต้องแสดงความขอบคุณแก่คนที่ช่วยเหลือเราด้วย เพราะมันจะทำให้พวกเขารู้สึกว่าการกระทำของตัวเองมีคุณค่า และอยากช่วยเหลือเราในโอกาสต่อไป แต่เวลาได้รับความช่วยเหลือแล้ว เราไม่ควรตอบกลับในทำนองว่า “เป็นหนี้บุญคุณ” หรือ “ครั้งหน้าจะชดใช้ให้” เพราะมันแสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์แบบแลกเปลี่ยนกัน มากกว่าเป็นเพื่อนกัน

 

ทั้งหมดนี้ก็เป็นเทคนิคที่จะช่วยให้เรานำ Ben Franklin Effect ไปใช่ในการสร้างความสัมพันธ์กับคนอื่นได้ดีขึ้น หากเราฝึกฝนจนเซียนแล้ว ก็จะอยู่ร่วมกับคนอื่นได้อย่างสบายใจแน่นอน


 

Appendix: 1 / 2 / 3

unlockmen
WRITER: unlockmen
Share on Facebook Share on Twitter Share on Line