“ที่นี่บราซิล”แก๊งมาเฟียสั่งปิดเมืองป้องกันไวรัส ออกหน้าแก้ปัญหาแทนรัฐบาลที่นิ่งดูดาย

ทั่วโลกต่างตื่นตระหนกกับไวรัสโควิด-19 ที่แพร่กระจายไปทั่วและยังไม่สามารถหยุดยั้งได้ หลายประเทศออกมาตรการฉุกเฉิน ยกเลิกเที่ยวบิน ปิดห้างสรรพสินค้า ปิดประเทศ ห้ามผู้คนสัญจรไปมาเพื่อลดความเสี่ยง รวมถึงประเทศในอเมริกาใต้อย่างบราซิลที่เริ่มปิดบางย่านในเมืองหลวงแล้วเช่นกัน แต่การปิดเมืองของพวกเขาแปลกกว่าที่อื่นเพราะคนสั่งปิดไม่ใช่รัฐบาลแต่เป็นแก๊งมาเฟีย

การปิดบางย่านในเมืองหลวงริโอ เดอ จาเนโร (Rio De Janeiro) ถูกตีข่าวโดยสำนักข่าวใหญ่ชื่อดังของโลก reuter (รอยเตอร์) เหตุการณ์เริ่มต้นขึ้นเมื่อแก๊งพ่อค้ายาเสพติดผู้มีอำนาจใน Favela (ย่านสลัมที่กระจายตัวอยู่ทั่วกรุงริโอฯ) นำกองกำลังติดอาวุธลงพื้นที่ บังคับไม่ให้ประชาชนออกจากบ้านในยามวิกาล ปิดตลาดสดชั่วคราว สั่งใช้เคอร์ฟิวกับคนในชุมชนอย่างเข้มงวดเพราะกังวลเรื่องการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 โดยไม่แคร์รัฐบาลที่ยังไม่ยอมออกมาตรการใด ๆ เพื่อประชาชน

Getty Images

ความกังวลต่อไวรัสของแก๊งมาเฟียคุมย่านสลัมของเมืองริโอฯ ถึงจุดแตกหัก เมื่อกระทรวงสาธารณสุขแจ้งว่าพบผู้เชื้อไวรัสในย่านเสื่อมโทรมมากขึ้นทำให้พวกเขาทนไม่ไหวตัดสินใจออกโรงเอง การเคลื่อนไหวของมาเฟียพวกนี้แสดงให้เห็นว่าไวรัสสามารถเข้าถึงทุกคนโดยไม่สนว่าจะรวยหรือจน หรือมีอำนาจล้นมือมากแค่ไหน

แถมไวรัสโควิด-19 แพร่ระบาดในประเทศบราซิลไม่ได้เริ่มมาจากคนจนในชุมชนแออัด แต่ติดมากับพวกผู้ดีมีอันจะกินที่เดินทางกลับจากยุโรปและนำเชื้อไวรัสมาแพร่ให้คนอื่น ๆ ในประเทศ 

ไวรัสแพร่จากคนรวยสู่ผู้คนทุกชนชั้นอย่างรวดเร็ว ยิ่งในชุมชนสลัมแออัดมีคนอยู่รวมกันเยอะ ๆ พวกเขาคือคนโชคร้ายรับภาระหนักกว่าคนอื่น จนทำให้คนบราซิลพากันเรียกชื่อไวรัสโควิด-19 กันว่า “The disease of the rich” หรือ “โรคของคนรวย” 

Thamiris Deveza แพทย์ผู้ทำงานอยู่ในย่าน Favela ที่มีชื่อว่า Alemao รับฟังคำบ่นจากชาวบ้านในย่านเรื่องน้ำประปาสกปรก ทำให้พวกเขาไม่สามารถล้างมือให้สะอาดตามคำแนะนำของ WHO แถมร้านขายยาละแวกใกล้เคียงก็ไม่มีน้ำยาฆ่าเชื้อ เจลล้างมือหรือแอลกอฮอล์เหลืออีกแล้ว และถ้ามีของเหลืออยู่มันจะถูกซื้อไปด้วยราคาแพงมากจนคนในชุมชนไม่มีปัญญาซื้อของเหล่านี้ 

ปัจจุบันบราซิลมีประชากรราว 100 ล้านคน มีคนไม่สามารถเข้าถึงน้ำประปาสะอาดมากถึง 40 ล้านคน พวกเขาอาศัยอยู่ในบ้านที่ระบบบำบัดน้ำเสียเข้าไม่ถึง Jefferson Maid ชายหนุ่มอายุ 27 ปี ในกรุงริโอฯ เล่าว่า “น้ำสะอาดไว้ซักผ้ายังไม่มีเลย ไม่ต้องพูดถึงการล้างมือบ่อย ๆ เพราะลดความเสี่ยงที่จะติดไวรัสโควิด-19 เพราะสุขาภิบาลขั้นพื้นฐานของที่นี่ย่ำแย่เอามาก ๆ” ประโยคบอกเล่าของชายคนนี้มีใจความสั้น ๆ แต่ทำให้เห็นภาพคุณภาพชีวิตของคนบางกลุ่มในประเทศบราซิลได้อย่างชัดเจน

ประธานาธิบดี Jair Bolsonaro ถูกประชาชนวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักมาโดยตลอดตั้งแต่ก่อนเกิดวิกฤตไวรัส เนื่องจากงบประมาณส่วนใหญ่ถูกใช้ไปจนแทบไม่เหลือ และคุณภาพชีวิตของประชาชนกลับไม่ได้ดีขึ้นเท่าไหร่นัก

แถมพอไวรัสโควิด-19 ลุกลามมาจนถึงบราซิลก็ยังเอื่อยเฉื่อย ไม่ยอมออกนโยบายหรือมาตรการป้องกันไวรัสที่ชัดเจน (การตอบสนองอันเอื่อยเฉื่อยคือมุมมองของประชาชนในเมืองริโอฯ) จนทำให้แก๊งมาเฟียที่คุมย่านสลัมสามารถขึ้นมาคุมเมืองแทน

Photo by Fabio Teixeira/NurPhoto – Getty Image

“เราสร้างเคอร์ฟิวขึ้นเพราะไม่มีใครหน้าไหนสนใจเรื่องนี้อย่างจริงจังเลยสักคน”

สำนักข่าวรอยเตอร์กล่าวว่าข้อความนี้ถูกส่งต่อกันมาแบบปากต่อปาก แจ้งถึงคนที่อยู่อาศัยในชุมชนสลัมที่ไม่เอ่ยชื่อ “สิ่งที่พวกเราทำคือการแก้ไขปัญหา แสดงตัวอย่างให้คนมีอำนาจจัดการเรื่องนี้ได้เห็นว่าต้องทำอย่างไร เพราะการลงมือทำอะไรสักอย่างย่อมดีกว่าการนอนอยู่บ้านแล้วไม่ทำอะไรเลย”

แต่ทางรอยเตอร์ก็กล่าวไว้อย่างชัดเจนว่าพวกเขาไม่สามารถยืนยันได้ว่าข้อความนี้มีที่มาจากไหน ใครเป็นคนพูด แถมชาวบ้านในละแวกก็ปฏิเสธที่จะบอกว่าข้อความเป็นของใครเพราะกลัวว่าจะมีคนตามมาจัดการเพราะทำตัวเป็นพวกปากโป้ง

แก๊งพ่อค้ายาเสพติดที่เป็นเจ้าถิ่นในหลาย ๆ Favela มักทำตัวเหมือนเจ้าหน้าที่ตำรวจอยู่แล้ว พวกเขาจัดตั้งรัฐบาลน้อยคุมพื้นที่ที่ตัวเองอยู่ สร้างสัมพันธ์กับคนในชุมชนเป็นทุนเดิม คนส่วนใหญ่ก็รู้จักหน้าตาของสมาชิกแก๊งค้ายาอยู่แล้ว แต่การกระทำอุกอาจของมาเฟียท้องถิ่นครั้งนี้สร้างความสับสนให้ประชาชนไม่น้อย ลองคิดว่าเป็นเราก็คงงุนงงไม่น้อยหากอยู่ ๆ มีกลุ่มคนถือปืนกลมาเคาะประตูบ้านบอกว่าช่วงนี้อย่าเพิ่งออกไปไหนก็คงรู้สึกหวาดหวั่นพิลึก 

การประกาศเคอร์ฟิวของกลุ่มมาเฟียมีปืนก็ทำให้ประชาชนตาดำ ๆ ไม่สามารถปฏิเสธได้ ส่วนทางรัฐบาลในเวลานี้ก็ไม่ได้มีท่าทีที่เข้มแข็งเกี่ยวกับการตั้งกฎขึ้นมาเองของชาวแก๊ง ก็คงต้องติดตามดูกันต่อไปครับว่ารัฐบาลบราซิลจะลำดับความสำคัญอย่างไรและเริ่มแก้ปัญหาจากตรงไหนก่อน ตามถล่มแก๊งมาเฟียไล่ยิงพ่อค้ายา จัดการเรื่องน้ำประปาสุดสกปรก หรือหาวิธีรับมือกับไวรัสโควิด-19 ก่อนดี 

SOURCE