CARS
ความผูกพันธ์ระหว่าง Hayao Miyazaki กับ Citroën 2CV รถฝรั่งเศสคันสำคัญ หนึ่งในจุดเริ่มต้นของสตูดิโอจิบลิ
By: GEESUCH May 26, 2023 224381
“Walt Disney Of Japan” คือคำที่ถูกใช้เรียก Hayao Miyazaki หนึ่งในผู้ก่อตั้งและผู้กำกับคนสำคัญของสตูดิโออนิเมชั่นที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในญี่ปุ่น Studio Ghibli นั่นเอง ทุกครั้งที่คุยถึงการ์ตูนจิบลิเรื่องโปรดในดวงใจกับกลุ่มเพื่อน เคยสังเกตุกันมั้ย ว่าทุกครั้งเราจะต้องพูดถึงงานศิลป์ที่สวยงามราวกับเป็นของจริง แต่งดงามเกินชีวิตจริงกันเสมอ นั่นคือเหตุผลว่าทำไม สาวกอนิเมชั่นของจิบลิหลายคนถึงชอบดูคลิปสั้นฉากทำอาหาร ฉากผู้คนเดินขวักไขว่ใช้ชีวิตในเมือง หรือฉากยานพาหนะของสตูดิโอนี้ได้แบบไม่มีเบื่อ เพราะมันเหมือนว่าเราเอาตัวเองไปอยู่ในความฝัน ที่มีภาพความจริงที่เป็นไปได้ซ้อนทับอยู่ ส่วนตัวเราว่ามันทำให้มองโลกนี้น่าอยู่ขึ้น
และเมื่อพูดถึงความฝัน วันนี้ก็เลยอยากจะพูดถึง ‘จุดเริ่มต้น’ ของสตูดิโอจิบลิ ซึ่งหนึ่งในหมุดหมายสำคัญที่หลายคนอาจจะยังไม่รู้ คือปู่ฮายาโอะของเรามีแพชชั่นในการทำอนิเมชั่นเพราะว่าอยากวาดรถฝรั่งเศสยี่ห้อ Citroën 2CV ของตัวเองเข้าไปมีชีวิตอยู่ในนั้น
UNLOCKMEN ขอพาไปอ่านเรื่องราวความหลงใหลในรถของปู่ฮายาโอะ ที่ทำให้รถยนตร์ทุกคันในการ์ตูนของจิบลิมีความสวยงาม มีความหมาย และมีเรื่องราวของเขาซ่อนอยู่ใน 4 ล้อที่ขับเคลื่อนไปอยู่ตลอดเวลา
“ด้วยรถคันนี้ มันทำให้ผมหนาวจนตัวสั่นในฤดูหนาว และร้อนจะเป็นจะตายเมื่อฤดูร้อนมาถึง แต่นั่นคือกระบวนการ ‘ออสโมซิส (Osmosis)’ ที่สมบูรณ์แบบสำหรับธรรมชาติของผม”
ขอเล่าประวัติย่อสั้น ๆ กันสักนิด Hayao Miyazaki เป็นนักศึกษามหาวิทยาลัย Gakushuin University จบคณะเศรษฐศาสตร์ แต่ทว่าหลังจากเรียนจบกลับเบนเข็มไปเป็นนักทำอนิเมชั่นเต็มตัว ตอนแรกก็เป็นพนักงาน Junior Animator ที่สตูดิโอยักษ์ใหญ่ Tōei Studios ที่นั่น คุณปู่ฮายาโอะได้พบกับ Takahata Isao ก่อนจะร่วมกันก่อตั้งสตูดิโอจิบลิ
เรื่องเริ่มขึ้นตรงนี้ ตอนช่วงต้นของปี 1960s ในตอนที่ยังเป็นนักศึกษาวัยเยาว์ คุณปู่ฮายาโอะได้ซื้อรถ Citroën 2CV ที่ใฝ่ฝัน ซึ่งเป็นรถรุ่นพวงมาลัยขับขวานำเข้าจากอังกฤษ และเป็นสีเหลืองสด (Bright Yellow) รถคันนี้จะกลายเป็นจุดเริ่มต้นของสตูดิโอจิบลิในอีกไม่กี่บรรทัดต่อจากนี้ ..
ช่วงเวลาก่อนการก่อตั้งสตูดิโอจิบลิในปี 1985 คุณปู่ฮายาโอะของเราก็เดบิวต์เป็นคนทำอนิเมชั่นล่วงหน้าไปแล้ว กับผลงานแจ้งเกิดในวงการชื่อ The Castle of Cagliostro ในปี 1979 อนิเมชั่นที่ดัดแปลงมาจากมังงะ Lupin III ของอาจารย์ Monkey Punch ที่เมืองไทยเรียกกันว่า ‘ลูแปง’ นั่นล่ะ ซึ่งอนิเมชั่นเรื่องนี้เล่าเรื่องของ ‘อัลเซ่น ลูแปงที่ 3’ ที่จะไปขโมยสมบัติในปราสาทของเคานต์แห่งคากริออสโทร แต่จับพลัดจับผลูต้องไปช่วยเจ้าหญิงคลาริสแห่งคากริออสโทรที่กำลังถูกหมายปองเอาชีวิตเสียอย่างนั้น (เรื่องนี้สนุกมาก Netflix มีให้ดู)
ใน The Castle of Cagliostro มี Easter Egg อยู่ที่รถยนตร์คันสำคัญของตัวเอกลูแปง ใช่ครับ มันคือ Citroën 2CV สีเหลืองสดคันแรกของคุณปู่ฮายาโอะนั่นเอง คุณปู่เอารถที่รักของตัวเองเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของเรื่องด้วย-และเป็นส่วนสำคัญตรงที่เป็นพาหนะประจำกายจอมโจรลูแปงเลยทีเดียว แต่ตัวรถก็ถูกแปลงให้มีความน่ารัก จนกลายเป็นรากฐานยานพาหนะสไตล์สตูดิโอจิบลิทุกเรื่องในเวลาต่อมา
ในปี 1985 ที่ก่อตั้งสตูดิโอ คุณปู่ฮายาโอะได้เผยแพร่สมุดสเก็ตภาพส่วนตัว ที่เขาใช้หน้ากระดาษส่วนใหญ่ไปกับภาพร่างของ Citroën 2CV ก่อนที่หลังจากนั้นไม่นาน คุณปู่ก็มีโอกาสไปได้งานวาดภาพประกอบให้หนังสือประวัติศาสตร์รถของญี่ปุ่น คุณปู่ก็ดีไซน์ออกมาแทบจะเป็นมังงะ ที่เราขอเรียกว่าเป็นหนังสือความรู้ของ Ghibli Manga โดยมีตัวเอกเป็นหมูคล้ายกับว่าเป็นญาติของ Rosso ตัวเอกในอนิเมชั่นของจิบลิเรื่อง Porco Rosso (1992) ความดีเทลจัดจ้านในฉบับภาพประกอบของหนังสือเล่มนี้ สามารถอธิบายความหลงใหลที่คุณปู่มีต่อรถ Citroën 2CV เอาไวได้แบบถึงเครื่องยนตร์กันไปเลย
ตัดภาพมาในปี 2020 ก็เป็นระยะเวลาครบ 40 ปี ที่คุณปู่ฮายาโอะขับรถ Citroën 2CV ไปทำงานทุกวันพอดี เหตุผลเพียงข้อเดียวที่คุณปู่ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าว NHK Japan คือเขาใช้มันว่า “ความรัก”
ปัจจุบันคุณปู่ฮายาโอะก็ยังมี Citroën ไว้ในครอบครองอยู่ แต่ได้เปลี่ยนเป็นรุ่น 1987 CV6 ที่สวยงามไม่แพ้กัน เรียกว่าคุณปู่มีลิ้นชักความทรงจำที่สำคัญ เอาไว้เก็บความหลงใหลต่อรถยนตร์รุ่นนี้ให้คงอยู่ตลอดเวลา
ว่ากันว่าถ้าเราไปที่ Atelier Nibariki สตูดิโอส่วนตัวของคุณปู่ฮายาโอะ เราจะได้พบกับ Citroën 1987 CV6 จอดอยู่ที่หน้าสตูดิโอเสมอ เรียกว่าการที่คุณปู่ขับรถมาทำงานที่นี่ เป็นภาพที่ตัดไม่ขาดจากสตูดิโอไม้อันสวยงามแห่งนี้เลย
ตอนทำ The Wind Risese ในปี 2013 คุณปู่ฮายาโอะร่างเรื่องราวผ่านการเติบโตในในบ้านที่มีผู้เป็นพ่อเป็นผู้อำนวยการของ Miyazaki Airplane บริษัทที่สร้าง Mitsubishi Zero เครื่องบินขับไล่ของญี่ปุ่นของตัวเอง จนทำให้เกิดความสัมพันธ์แน่นแฟ้นกับเครื่องบินตอนช่วงปี 1920 – 1930 พร้อมรับแนวคิดการต่อต้านการทหารและสงครามอย่างชัดเจน จนส่งผลต่อความหลงใหลในเครื่องบินในแบบที่สวยงาม จนทำให้อนิเมชั่นของสตูดิโอจิบลิมักพูดถึงแง่มุมความสวยงามและด้านที่ดีของมนุษย์เสมอ
Citroën 2CV ก็ไม่ต่างกัน เราจะได้เห็นตลอดว่ารถในการ์ตูนของ Ghibli มีทั้งความน่ารัก และเป็นเพื่อนร่วมเดินทางที่สำคัญ สำหรับคุณปู่ฮายาโอะเอง รถ Citroën 2CV ที่ขับมาตลอด 40 กว่าปี ถึงเขาจะไม่ได้พูดออกมา แต่เราก็สามารถบอกได้เลยว่ามันขับพาคุณปู่ฮายาโอะถึงจุดหมายของคนทำอนิเมชั่นที่รักอนิเมชั่นแล้วล่ะ
SOURCE & PHOTO