BRAINHACK ผ่าตัดระบบประสาท ส่งภาพจากกล้องยิงตรงสู่สมองคนตาบอดจากอุบัติเหตุ

ความทุกข์ทรมานของมนุษย์คือการสูญเสียประสาทสัมผัสสำคัญ เหนือสิ่งอื่นใดคือการมองสิ่งรอบตัวหรือหน้าคนที่รักไม่เห็น โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่ไม่ได้ตาบอดโดยกำเนิด แต่เกิดจากอุบัติเหตุรุนแรง ซึ่งเทคโนโลยีวันนี้ช่วยสร้างความหวังที่แสนยิ่งใหญ่ให้กับคนกลุ่มนี้มีโอกาสกลับมามองเห็นอีกครั้ง ด้วยการส่งทำการผ่าตัดระบบประสาท ส่งภาพผ่านกล้องเข้าไปสู่เปลือกสมองส่วนการเห็น (visual cortex)

ตามหลักการแล้ว คนที่ไม่ได้ตาบอดโดยกำเนิด สมองส่วนการมองเห็นจะยังคงใช้งานได้ เพราะไม่ได้รับความเสียหาย เพียงแต่ไม่มีข้อมูลภาพถูกส่งเข้าไปให้ประมวลผลนั่นเอง

ภายใต้แนวคิดนึ้ จึงเกิดเป็นแนวทางการรักษาด้วยเครื่องมือที่ชื่อ Orion ผลงานการร่วมพัฒนาของ Baylor Medical College และ University of California, Los Angeles ซึ่งใช้กล้องวีดีโอขนาดเล็กติดเข้ากับแว่นตา ส่งข้อมูลภาพที่แปลงเป็นสัญญาณไฟฟ้าเข้าสู่ตัวรับสัญญาณไฟฟ้าจำนวน 60 ตัว ที่ถูกผ่าตัดติดตั้งเข้าไปในส่วน Visual Cortex ด้านหลังของกระโหลกผู้ป่วย เป็นการ bypass ประสาทตาส่วนหน้าที่พังเสียหาย โดยไม่ต้องเสียเวลารักษาส่วนรับภาพด้านหน้าซึ่งยากจะแก้ไขได้

ที่ผ่านมามีการทดลองใช้ Orion กับอาสาสมัครผู้พิการทางสายตาจำนวน 6 ราย โดยให้จ้องมองไปที่ฉากสีดำ จากนั้นจึงฉายสี่เหลี่ยมสีขาวบนฉากแบบสุ่มตำแหน่ง และให้อาสาสมัครชี้ไปที่ตำแหน่งสี่เหลี่ยมสีขาวนั้น พบว่าทุกคนสามารถชี้ตำแหน่งได้ถูกต้องอย่างมีนัยสำคัญ พิสูจน์ว่าการกระตุ้น Visual Cortex ให้เปิดรับแสงสว่างนั้นสามารถทำได้จริง

“ผลที่ได้รับอาจจะฟังดูเล็กน้อยสำหรับคนทั่วไป แต่การมองเห็นแสงสีขาวในโลกที่มืดมิดสนิท ถือเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญ และมันสร้างความหวังในการมองเห็นในผู้ที่ประสบปัญหาอย่างประเมินค่าไม่ได้” – Dr. William Bosking, assistant professor of neurosurgery at Baylor.

ความหวังที่จะค้นคว้าต่อเพื่อให้ได้ภาพที่ชัดเจนขึ้นมีความเป็นไปได้สูงมาก เพราะ ​ณ ปัจจุบันกำลังทดลองกับตัวรับสัญญาณเพียง 60 ตัว ในขณะที่ประสาทส่วน Visual Cortext มันมีจำนวนมหาศาล การเพิ่มจำนวนรับสัญญาณให้ได้สักแสนหรือล้านจุด ก็มีโอกาสสร้างภาพให้เกิดขึ้นในสมองได้

Benjamin James Spencer หนึ่งในอาสาสมัครบอกว่า “การได้เห็นแสงสี่เหลี่ยมเล็ก ๆ แม้มันจะยังไม่ได้ชัดเจนอะไร แต่มันเป็นความหวังที่สำคัญมากสำหรับพวกเรา”

นอกจาก Orion ยังมีความพยายามจากหลายห้องวิจัยที่พยายามแก้ปัญหาให้คนพิการทางสายตาสามารถมองเห็นได้อีกครั้ง เช่นทีมนักวิจัยจาก Rice University ใน Houston หาวิธีถ่ายทอดภาพจากสมองสู่สมองด้วยวิธี  Magnetic, Optical and Acoustic Neural Access (MOANA) โดยพยายามใช้สมองของคนตาดี ส่งต่อภาพและผ่านทางคลื่นแม่เหล็กไปสู่สมองของผู้พิการทางสายตา ผ่านทางเครื่องมือสวมหัวแบบพิเศษโดยไม่ต้องผ่าตัด ซึ่งปัจจุบันก็ยังอยุ่ในขั้นตอนพัฒนาที่ “อาจจะ” เป็นไปได้ทางทฤษฎี แต่ในการปฏิบัตินั้นยังห่างไกลความเป็นจริ

หรือแม้แต่การตัดแต่ง GENE THERAPY เพื่อฟื้นฟูเซล Cngb1 gene ส่วนรับแสงที่มีปัญหาในผู้พิการทางสายตาแต่กำเนิด ให้กลับมาใช้งานได้อีกครั้ง ซึ่งเคยทำการทดลองในหนู และพบว่ามียีนดังกล่าวมีการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น แต่ก็ยังไม่ใช่สิ่งที่จะทดลองกับมนุษย์ได้ในอนาคตอันใกล้แน่นอน

แม้ความเป็นไปได้จะเปรียบเสมือนแสงสว่างเล็ก ๆ แต่ก็เป็นเรื่องที่ดีที่ได้รู้ว่ามีคนจำนวนมากกำลังพยายามเพื่อให้คนที่สูญเสียดวงตา ได้กลับมามองเห็นอีกครั้ง