“เราแม่งโคตรแย่ไม่มีอะไรดีเลย” 5 สิ่งที่เราควรทำเวลาเกลียดตัวเองจนหาความสุขไม่เจอ

ตั้งแต่เด็กจนโต หลายคนคงเจอกับเหตุการณ์ที่ทำให้รู้สึกไม่พอใจในตัวเองกัน ไม่ว่าจะเป็น ได้คะแนนสอบต่ำกว่าที่คาดหวังไว้ จีบสาวไม่ติด วิ่งแข่งแพ้เพื่อน หรือ โดนวิจารณ์เรื่องรูปร่างหน้าตา ฯลฯ ซึ่งตอนแรก ๆ ที่เจอกับเหตุการณ์เหล่านี้ เราคงเริ่มสงสัยในตัวเองอยู่บ้าง แต่ก็ยังไม่สิ้นหวัง และรู้สึกว่าตัวเองสามารถพัฒนาต่อได้

แต่พอเจอกับเหตุการณ์แบบนี้บ่อย ๆ เข้า ความคิดของเรามักจะเปลี่ยนไปจากเดิม และเริ่มเชื่อว่า “ตัวเองแย่จริง” หรือ เชื่อว่า “ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงตัวเองให้ดีขึ้นได้อีกแล้ว” และนิสัยเกลียดตัวเอง (self-loathing) ก็เริ่มปรากฎออกมาอย่างเห็นได้ชัด

เรามองว่า ปัญหานี้เป็นปัญหาใหญ่ เพราะคนที่เกลียดตัวเองมักไม่มีความสุขในชีวิต และยังขาดสกิลทางจิตใจต่าง ๆ ด้วย เราเลยอยากจะมาแนะนำวิธีที่จะช่วยให้เราเลิกเกลียดตัวเอง และสามารถกลับมาใช้ชีวิตอย่างมีความสุขได้เหมือนเดิม

WHAT IS SELF-LOATHING ?

อาการเกลียดตัวเอง (self-loathing) คือ การที่เราเกลียดอะไรบางอย่างของตัวเอง ไม่ว่าจะเป็น นิสัย พฤติกรรม หรือ รูปร่างหน้าตา โดยคนที่มีอาการเกลียดตัวเองมักชอบพูดว่า ตัวเองไม่ดีอย่างนั้น หรือ ยังดีไม่พอสำหรับเรื่องนี้ พูดง่าย ๆ คือ พวกเขามักจะโฟกัสไปที่การดึงตัวเองลงต่ำอยู่ตลอดเวลา และไม่เคยพอใจในตัวเองเลย จึงไม่มีความสุข

อาการเกลียดตัวเองสามารถส่งผลเสียต่อสุขภาพจิตของเราได้ โดยมันทำให้เกิดความโดดเดี่ยว อาการวิตกกังวล รวมถึง ภาวะซึมเศร้าได้ง่ายขึ้น อ้างอิงจากงานวิจัยชิ้นหนึ่งที่ทำโดยนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเชฟฟีลด์ฮัลลัม และมหาวิทยาลัยเชฟฟิลด์ พบว่า อาการเกลียดตัวเอง (self-disgust) มีความสัมพันธ์กับความโดดเดี่ยว และปัญหาด้านสุขภาพจิตในกลุ่มตัวอย่างที่เป็นทหารผ่านศึก ผู้มี PTSD เป็นโรคประจำตัว

นอกจากนี้ คนที่มีอาการเกลียดตัวเองมักมีอาการโกรธตัวเอง (self-hatred) ร่วมด้วย และมีพฤติกรรมต่าง ๆ เช่น ไม่ปล่อยให้ตัวเองทำพลาดเรื่องอะไรเลย เพราะคิดว่าถ้าพลาดแค่ครั้งเดียวชีวิตจะพัง ไม่สามารถรับคำชมของคนอื่นได้ เพราะคิดว่าตัวเองไม่มีค่าพอที่ได้รับคำชมเชย หรือ เชื่อว่าคนอื่นไม่ได้ชมตัวเองอย่างจริง รู้สึกว่าเข้ากับคนอื่นไม่ได้ตลอดเวลา เพราะไม่เข้าใจว่าทำไมคนอื่นถึงอยากจะใช้ชีวิตร่วมกับคนที่ไม่มีค่าแบบตัวเอง รวมถึง การไม่กล้าทำอะไรใหม่ ๆ เพราะเชื่อว่ามันจะออกมาล้มเหลว ฯลฯ

CAUSES OF SELF-LOATHING

อาการเกลียดตัวเองสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็น การมีนิสัยชอบเปรียบเทียบตัวเองกับคนอื่น ซึ่งพอเราโฟกัสกับสิ่งที่คนอื่นมีและตัวเองไม่มีมากเกินไป เราจะรู้สึกว่าตัวเองขาดอะไรบางอย่างอยู่ตลอดเวลา หรือ การเชื่อเสียงวิพากษ์วิจาร์ณในหัว (critical inner voice) มากเกินไป จนมองว่าตัวเองมีคุณค่าต่ำ หรือ ไม่มีเลย รวมถึง การเจอประสบการณ์แย่ ๆ ไม่ว่าจะเป็น การถูกกลั่นแกล้งในวัยเด็ก หรือ ความการมีความสัมพันธ์ที่ล้มเหลว ทั้งหมดนี้ล้วนทำให้เราเกิดอาการเกลียดตัวเองได้

OVERCOMING SELF-LOATHING

เมื่อเราเกลียดตัวเองแล้ว เราอาจจะใช้ชีวิตได้แย่ลงมาก ๆ เพราะพฤติกรรมที่ขัดขวางความสุขเหล่านี้อาจเกิดขึ้นได้ ไม่ว่าจะเป็น ไม่ใส่ใจดูแลตัวเอง ไม่กล้าทำอะไรใหม่ ๆ ไม่กล้าตัดสินใจ หรือ ตัดสินใจได้แย่ลง ไม่มีความมั่นใจในตัวเอง มองไม่เห็นเรื่องดี ๆ ที่เกิดขึ้นกับตัวเองและคนรอบตัว ดังนั้ ใครที่กำลังอยู่ในสถานะนี้จึงต้องมีการจัดการกับตัวเองโดยด่วน วันนี้เรามีวิธีจัดการกับอารมณ์ของตัวเองมาฝากทุกคนด้วย

ต่อสู้กับความคิดแง่ลบ

เวลาเจอกับเหตุการณ์แย่ ๆ และเกิดความคิดแย่ ๆ ลองถามตัวเองดูว่าสิ่งที่เราคิดเป็นจริงแค่ไหน บางทีเราอาจจะพบว่าสิ่งที่เราคิดมันไม่ได้เป็นจริง และไม่จำเป็นที่เราจะต้องดาวน์เมื่อเกิดเรื่องแบบนี้ขึ้น อีกวิธีหนึ่งในการต่อสู้กับความคิดแง่ลบ คือ การคิดเห็นตรงข้ามกับความคิดแย่ ๆ ในหัว ยกตัวอย่างเช่น ถ้าเสียงในหัวบอกว่าเราไม่ดี เราอาจตอบมันกลับว่า เราไม่ได้ไม่ดี แต่มันมีปัจจัยอื่น ๆ (เช่น เดดไลน์ หรือ จำนวนคน) ที่ทำให้เราไม่สามารถทำงานชิ้นนั้นได้อย่างมีคุณภาพ

เปลี่ยนมุมมอง

บางทีอาการเกลียดตัวเอง อาจเกิดขึ้นจากการที่เรามองโลกในแง่ลบ ทำให้เรามองสิ่งที่เกิดขึ้นรอบ ๆ ตัวลบไปหมด ปัญหานี้สามารถแก้ไขได้ด้วยการเริ่มมองโลกในแง่บวกมากขึ้น เช่น เริ่มจากการค้นหาสิ่งดี ๆ ที่เกิดขึ้นรอบตัวเรา อาทิ สิ่งที่เราได้เคยทำสำเร็จไปแล้ว รวมถึง ใจดีกับตัวเองมากขึ้น และเปิดรับสิ่งดี ๆ เข้ามาในชีวิตมากขึ้น พฤติกรรมเหล่านี้จะช่วยให้เราสามารถเอาชนะความรู้สึกแย่ ๆ ของตัวเองได้ง่ายขึ้น

ดูแลตัวเอง

การดูแลตัวเอง ไม่ว่าจะเป็น กินอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ออกกำลังกาย หรือ นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ ฯลฯ จะช่วยให้เราสามารถรักษาอารมณ์ของตัวเองไว้ได้อย่างยาวนาน เมื่อเราไม่เป็นทุกข์ทางอารมณ์ เรามักจะไม่สนใจอาการเกลียดตัวเองเหมือนเดิม

อยู่กับคนที่ทำให้เรามีความสุข

บางครั้งการทนอยู่กับคนที่เราไม่ชอบ เหม็นหน้า หรือ เข้ากันไม่ได้ สามารถทำให้เรารู้สึกแย่ และมองตัวเองแย่ลงได้เหมือนกัน ดังนั้น เราควรอยู่กับคนที่ให้พลังบวกกับเราบ่อยขึ้น แล้วอารมณ์ของเราจะไม่ดิ่งลงไปมากกว่านี้

ตามหาความหมายของชีวิต

บางทีถ้าเราใช้ชีวิตแบบไม่รู้ความหมาย เช่น ไม่รู้ว่าตัวเองอยากทำอะไร หรือ ไม่รู้ว่าอะไรคือเป้าหมายในชีวิต สิ่งที่ตามมา คือ เราอาจจะอยู่ในภาวะ Quarter life Crisis หรือ Mid life Crisis ได้ ซึ่งภาวะนี้สามารถทำให้เกิดอาการเกลียดตัวเองได้เหมือนกัน ดังนั้น เราเลยจำเป็นที่จะต้องเข้าใจว่าอะไรคือเป้าหมายในชีวิต เพื่อให้เราสามารถจดจอกับการไปถึงวิธีเป้าหมายนั้นได้ เมื่อเรามีเป้าหมายเราก็จะรู้ว่าอะไรคือสิ่งที่เราควรทำ  และอะไรคือสิ่งที่ไม่ควรทำ ทำให้เราสามารถเลือกทำในสิ่งที่ถูกต้องได้มากขึ้น และรู้สึกเกลียดตัวเองน้อยลง

อย่างไรก็ตาม อาการเกลียดตัวเองอาจเป็นผลกระทบของปัญหาด้านสุขภาพจิต เช่น ซึมเศร้า ดังนั้น การไปพบกับนักบำบัดหรือจิตแพทย์ ก็เป็นทางเลือกที่ดีสำหรับการรักษาอาการนี้เหมือนกัน

Appendixs: 1 / 2 / 3