THE PROFILES: ‘บรูซ ลี’ ชายผู้หลงใหลการอ่านหนังสือไม่น้อยไปกว่าศิลปะการต่อสู้

หนุ่ม ๆ หลายคนคงรู้จัก บรูซ ลี ในฐานะนักแสดงและนักศิลปะการต่อสู้ที่โด่งดังจากภาพยนตร์ฮอลลีวูด ผู้ทำให้ศิลปะการต่อสู้อย่างกังฟูและจีทคุนโด (Keet Kune do) เป็นที่รู้จักไปทั่วโลก ก่อนตัวเขาจะกลายเป็นหนึ่งไอคอนของวงการภาพยนตร์และการต่อสู้ที่ผู้คนไม่เคยลืมเลือน

ด้วยมุมมองภายนอกที่ผู้คนมองเห็นบรูซ ลี หลายคนคงคิดว่าชายคนนี้คงใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่กับการฝึกฝนการต่อสู้หรือคิดค้นฉากบู๊ที่สมจริง แต่อีกมุมชีวิตที่หลายคนอาจไม่เคยได้รับรู้มาก่อนก็คือ เขาเป็นหนอนหนังสือที่หลงใหลในการอ่านไม่แพ้กัน แต่อะไรคือเหตุผลที่ทำให้เขาชอบในการอ่านหนังสือ วันนี้มันทำความรู้จัก โลกอีกใบของชายที่ชื่อบรูซ ลีไปพร้อมกัน

ปี 1940 เป็นปีที่เจ้าหนูน้อยบรูซ ลี หรือหลี่เสี่ยวหลงลืมตาดูโลก เขามีวัยเด็กที่ไม่แตกต่างจากคนอื่นคือรักการเล่นสนุกกับเพื่อนและวิ่งไปมาตลอดเวลา จนคนในบ้านตั้งฉายาให้ว่า “เด็กที่ไม่เคยหยุดนิ่ง” แต่ก็มีบางอย่างที่ทำให้เขาสงบลงได้นั้นก็คือหนังสือการ์ตูน (โดยเฉพาะที่เกี่ยวกับกังฟู) ที่ให้เขาได้ใช้เวลาสลับกับการเรียนกังฟูซึ่งได้รับคำแนะนำจากคุณพ่อ

วัยเด็กของบรูซ ลีนอกจากการเรียนหนังสือและฝึกกังฟู ในช่วงเวลาว่างตัวเขาจะใช้เวลาอยู่หนังสือหรือไม่ก็ไปที่ร้านหนังสือบ่อย ๆ โดยความฝันแรกก่อนที่จะมาเป็นนักแสดงคือการเป็นเจ้าของร้านหนังสือมือสอง อย่างไรก็ตามการอ่านชอบหนังสือไม่ได้ช่วยให้ผลการเรียนของเขาดีขึ้น พร้อมกันนั้นเจ้าตัวก็เริ่มมีเรื่องชกต่อยกับเพื่อน จนในที่สุดพ่อของเขาก็ตัดสินใจส่งไปอยู่สหรัฐอเมริกาเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหา

Jun Fan Gung Fu Academy

บรูซ ลีในวัย 20 ต้น ๆ ย้ายมาอาศัยอยู่ในเมืองซีแอตเทิลแต่ไม่ได้มีเงินติดตัวมากนัก จึงต้องเอาตัวรอดด้วยการเปิดสอนกังฟูซึ่งปรับมาจากมวยหย่งชุน (Wing Chun) ที่มีโอกาสได้เรียนจากอาจารย์ยิปมัน ก่อนจะพัฒนามาเป็น Jeet Kune Do พร้อมกันนั้นตัวเขาก็เริ่มเข้าแข่งขันในรายการมวยกังฟูหลายรายการ รวมถึงสมัครเป็นนักแสดงในฮอลลีวูด จนให้ที่สุดก็ได้แสดงในซีรีส์ The Hornet ในบทพระรองซึ่งกลายมาเป็นจุดเริ่มต้นในวงการการแสดงที่ยิ่งใหญ่ของเขา

ในเวลาเดียวกันบรูซ ลีก็ต้องการเปิดรับวิชาและแนวความคิดใหม่ ๆ เพื่อฝึกฝนตัวเอง ก่อนหน้านี้ตัวเขาเคยเข้าเรียนปรัชญาใน University of Washington อย่างไรตามด้วยชีวิตนักแสดงที่เริ่มขึ้นทำให้เขาตัดสินใจหยุดการเรียนเอาไว้

แต่แนวความคิดที่สนใจทั้งเรื่องปรัชญาทั้งของตะวันออกและตะวันตก รวมถึงจิตวิทยา ก็กลายมาเป็นจุดเริ่มต้นให้เขาเริ่มศึกษาหนังสือเกี่ยวกับศาสตร์ที่ตัวเองสนใจมากขึ้น ไม่เพียงแค่อ่าน เขายังจดบันทึกและขีดเส้นเพื่อทำความเข้าใจแนวความคิดที่น่าสนใจ อิทธิพลด้านนี้ทำให้เราได้เห็นบทสนทนาที่แฝงด้วยหลักปรัชญาชีวิตให้หนังของเขาเสมอ

หนังสือที่บรูซ ลีอ่านมีหลากหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็นปรัชญาตะวันตกของ Plato, Carl Jung และ Johann Wolfgang รวมถึงหนังสือรูปแบบการใช้ชีวิตของชาวอเมริกันคลาสสิก ทั้งหมดเพื่อนำแนวความคิดที่ได้มาปรับใช้กับศิลปะการต่อสู้และภาพยนตร์ของเขา

ขณะเดียวกันหนังสือปรัชญาตะวันออกไม่ว่าจะเป็นตำราพิชัยสงคราม ซุนวู (The Art of War by Sun-Tzu) และ The Book of Five Ring โดย Miyamoto Musashi  รวมไปถึงศาสตร์เกี่ยวกับวิถีเซนและบูชิโดก็เป็นเรื่องที่ตัวเขาก็ให้ความสำคัญไม่แพ้กัน แต่หนังสืออีกชนิดที่มีจำนวนเยอะมากคือศาสตร์เกี่ยวกับการต่อสู้ด้านต่าง ๆ ทำให้ชั้นหนังสือของเขามีตำราต่าง ๆ มากกว่า 2,500 เล่มเลยทีเดียว

การอ่านหนังสือกลายมาเป็นส่วนสำคัญในชีวิตของบรูซ ลี โดยไลฟ์สไตล์ชีวิตหลังกลายมาเป็นนักแสดงที่มีชื่อเสียง เขาจะใช้เวลาในช่วงเช้าไปกับการออกกำลัง ไม่ว่าจะเป็นการวิ่ง ฝึกต่อยหรือเตะ ส่วนเวลาบ่ายเป็นช่วงเวลาที่สงวนไว้สำหรับการอ่านหนังสือ ส่วนเวลาในตอนเย็นจะใช้เพื่ออยู่กับครอบครัว ยกน้ำหนักหรือไม่ก็อ่านหนังสือต่อ ในช่วงที่มีเวลาว่าง

ความรักในการอ่านหนังสือของบรูช ลีถูกพิสูจน์ในช่วงเวลาที่เขารักษาอากาศบาดเจ็บที่หลังจากการออกกำลัง ซึ่งทำให้เขาต้องนอนรักษาตัวอยู่บนเตียงอยู่นาน จากชายที่เคยเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระ อยู่ ๆ ก็ต้องมานอนติดเตียงทำให้บรูช ลีเกิดความคิดว่าอยากทำอะไรบางอย่างให้ตัวเองรู้สึกพร้อมอยู่ตลอดเวลา ทางออกที่เขาเลือกคือถือโอกาสอ่านผลงานทั้งหมดของ jiddu Krishanamurti นักปรัชญาชาวอินเดียที่มีหนังสือมากกว่า 30 เล่มในครั้งเดียว

นอกจากการเป็นนักอ่านตัวยงแล้วบรูช ลี ยังเคยรับหน้าที่เป็นที่ปรึกษาให้กับนิตยสารออกกำลัง รวมถึงทำหนังสืออย่าง The art of Expressing the Human Body by Bruce Lee ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับกิจวัตรประจำวันในการออกกำลังกายของตัวเขาเอง รวมถึงการควบคุมอาหารและกล้ามเนื้อ ซึ่งถือเป็นหนังสือสอนเคล็ดลับทางกายภาพที่น่าสนใจมากในยุคนั้น รวมถึงหนังสืออีกจำนวนหลายเล่มมากที่เขาได้ลงมือเขียนขึ้นในเวลาต่อมา

ครั้งหนึ่งบรูช ลี เคยให้สัมภาษณ์ว่า “การอ่านหนังสือเป็นเหมือนสิ่งเติมเต็มให้ชีวิตของเขา สิ่งนี้ไม่เพียงเติมเต็มความต้องการทางจิตใจ เพราะในเวลากันมันยังช่วยพัฒนาศิลปะการต่อสู้และขีดจำกัดทางร่างกายขอผมไปพร้อม”

ถือเป็นตัวอย่างที่น่าสนใจสำหรับหนุ่ม ๆ ที่ต้องการเปิดรับความรู้ใหม่ ๆ เข้ามาในชีวิต ให้ตัดสินใจหยิบหนังสือที่สนใจสักเล่มขึ้นมาอ่าน เพราะชีวิตนี้ไม่มีคำว่าช้าเกินไปที่จะเรียนรู้และพัฒนาตัวเองด้วยการอ่านหนังสือไม่ว่าคุณจะหลงใหลหรือทำอาชีพอะไรอยู่ก็ตาม