รับมือกับ Doomscrolling เมื่อเราหยุดเสพข่าวร้ายบนอินเทอร์เน็ตไม่ได้จนสุขภาพจิตเสื่อมเสีย

ทุกวันนี้โลกอินเทอร์เน็ตกลายเป็นชีวิตที่ขาดไม่ได้ของหลายคนไปแล้ว บางคนเสพติดการเล่นโทรศัพท์จนต้องพกมือถือติดตัวตลอดเวลา หรือ บางคนอัพเดทโซเชียลมีเดียทุกวัน เพราะกลัวว่าจะพลาดข่าวสารอะไรบางอย่างไป แม้โลกออนไลน์จะช่วยให้เราสามารถรับข้อมูลข่าวสารทั่งโลกได้อย่างรวดเร็ว แต่มันก็ทำให้คนเกิดพฤติกรรมแย่ ๆ เหมือนกัน เช่น การเสพติด หรือ พฤติกรรมการอ่านข่าวร้ายแบบไม่หยุด หรือ Doomscrolling ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพจิตของเราอย่างมาก

อะไร คือ Doomscrolling

Droomscrlloing หมายถึง การไถ่หน้าจอเพื่อเสพข่าวและโพสโซเชียลที่มีเนื้อหาเชิงลบอย่างต่อเนื่อง แบบอ่านข่าวร้ายจบหนึ่งเรื่องก็ไม่รอช้าที่จะอ่านข่าวต่อไปทันที คำนี้ได้รับการพูดถึงในโลก Twitter ตั้งแต่ปี 2018 แต่ปัจจุบันก็เป็นที่รู้จักมากขึ้น หลังจากเกิดโรคระบาด บางคนอาจเรียกอาการนี้ในชื่ออื่นด้วย เช่น Doomsurfing หรือ ‘Social Media Panic’

อาการนี้เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็น ไม่อยากพลาดข่าวสารที่สำคัญ อยากหาข้อมูลที่มายืนยันความเชื่อของตัวเอง การรู้ข้อมูลจะทำให้ควบคุมชีวิตตัวเองได้ง่ายขึ้น ฯลฯ แต่ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลอะไร Doomscrolling ก็บั่นทอนจิตใจเราอย่างแสนสาหัสอยู่เหมือนกัน เพราะ Doomscrolling ส่งเสริมให้เรามองโลกในแง่ลบ และยังทำให้เราอ่อนแอต่อความกลัว ความเครียด วิตกกังวล และโศกเศร้ามากกว่าปกติอีกด้วย

ถ้าเรามีโรคประจำตัวที่เกี่ยวกับอาการวิตกกังวลเช่น Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) หรือ Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) เราจะเสี่ยงต่ออาการ Droomscrlloing มากกว่าคนอื่น เพราะคนที่มีอาการกลุ่มนี้มักจะรู้สึกว่าตัวเองขาดอำนาจในการควบคุมชีวิต และเชื่อว่าการรับข้อมูลข่าวสารจะทำให้ควบคุมชีวิตของตัวเองได้มากขึ้น แต่ในความเป็นจริง มันมักทำให้พวกเขากลัวหรือกังวลมากขึ้นกว่าเดิม

Doomscrolling ขัดขวางไม่ให้เราสนใจความคิดหรือความรู้สึกของตัวเอง ซึ่งส่งผลให้สุขภาพจิตของเราเสื่อมเสีย และคุณอาจไม่รู้สึกตัวว่ามันส่งผลกระทบต่อคุณมากแค่ไหน เมื่อเราดูบทความต่าง ๆ เราอาจไม่ตระหนักว่าข้อมูลแง่ลบส่วนใหญ่ส่งผลต่อจิตใจของเรา เวลาเราหลับตานอน เราจะเห็นภาพแย่ ๆ จนเรานอนไม่หลับ

ถ้าคุณใช้เวลาหลายนาที หรือ หลายชั่วโมง ไปกับการดูหรืออ่านข้อมูลบนโลกออนไลน์ โดยเฉพาะที่เป็นเนื้อหาในเชิงลบ คุณมีแนวโน้มที่จะมีอาการ Doomscrolling เหมือนกัน คุณอาจรู้ตัวว่าตัวเองกำลังสนใจข่าวร้ายอยู่ แต่ไม่รู้ตัวว่าทำไมคุณถึงได้อ่านคอมเม้นต์ หรือ รีทวีตจำนวนนับร้อยนับพันของคนที่คุณไม่ได้รู้จักด้วยซ้ำ หรือ อาจไม่รู้ตัวว่าทำไมถึงจดจอกับโทรศัพท์ในตอนแรก

เราจะป้องกัน Doomscrollingได้อย่างไรบ้าง

เมื่อธรรมชาติส่งเสริมให้การเสพติดข่าวร้ายเป็นเรื่องง่าย เราควรรู้จักวิธีการป้องกันไม่ให้อาการนี้เกิดขึ้น ซึ่งวิธีที่จะช่วยชีวิตเราได้ คือ การทำให้ Doomscrolling ส่งผลดีต่อเรามากที่สุด เช่น การอ่านข่าวจากแหล่งที่มีความน่าเชื่อถือ หรือ การหลีกเลี่ยงแหล่งข้อมูลที่ต้องการสร้างความหวาดกลัวให้กับเรา นอกจากนี้ยังมีเคล็ดอื่น ๆ ที่เราอยากให้คุณนำไปใช้เพื่อรับมือกับ Doomscrolling ไม่ว่าจะเป็น

เบี่ยงเบนความสนใจไปยังเรื่องอื่น เมื่อคุณรู้ตัวว่ากำลังไถ่หน้าจอไม่หยุด พยายามหยุดตัวเองและเปลี่ยนความสนใจไปยังสิ่งอื่น ลองหยุดเล่นมือถือ หรือ ปิดคอมพิวเตอร์ แล้วหันไปทำหรือสนใจอย่างอื่นแทน เช่น เดินไปเข้าห้องน้ำ หยิบภาพครอบครัวขึ้นมาดู หรือ ชมรายการตลก

อย่าเชื่อสมองของตัวเอง สมองของเรามักจินจนาการถึงเหตุการณ์ที่แย่ที่สุดที่อาจเกิดขึ้นได้ เช่น เวลาเสพข่าวโรคระบาด เราอาจคาดเดาถึงอนาคตที่คนบาดเจ็บล้มตายจากโรคระบาดจำนวนมาก แม้มันดูจะเป็นไปได้ แต่ความคิดเหล่านี้ส่วนใหญ่มักไม่เคยเกิดขึ้นจริง เราสามารถหยุดสมองของเราได้ โดยการตั้งคำถามกับตัวเองว่า อะไรคือเหตุการณ์ที่สามารถเกิดขึ้นได้จริงหรือมีโอกาสที่จะเกิดขึ้นมากที่สุด

กำหนดช่วงเวลาในการออนไลน์ เมื่อการอัพเดทข้อมูลข่าวสารเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงได้ยาก เราอยากแนะนำวิธีหนึ่งที่ช่วยให้เราถอยห่างจาก Doomscrolling ได้มากขึ้น คือ การกำหนดเวลาจำกัดในการเสพข่าว เช่น 20 นาที วิธีนี้จะช่วยให้เรารู้เวลาในการใช้อินเทอร์เน็ตมากขึ้น และควบคุมตัวเองได้มากขึ้นเช่นกัน

เสพข่าวให้ช้าลง ถ้าเราไม่สามารถหยุดการเล่นโซเชียบได้จริง ๆ ลองเสพมันให้ช้าลง เพราะมนุษย์มีช่วงเวลาจำกัดในการสนใจเรื่องรอบตัว เมื่อเราอ่านข่าวเร็ว ความสามารถในการโฟกัสของเราจะน้อยลง เราต้องใช้สมาธิสูงในการโฟกัสกับสิ่งใดสิ่งหนึ่ง เพราะฉะนั้น การไถ่หน้าจอให้ช้าลงจะช่วยให้เรามีสมาธิมากขึ้นได้

โฟกัสอยู่กับปัจจุบัน เราควรจำไว้ว่า ไม่ใช่ทุกเรื่องที่เราสามารถควบคุมได้ สิ่งที่ไม่คาดฝันสามารถเกิดขึ้นได้เสมอ แต่เราสามารถควบคุมการกระทำของตัวเองในปัจจุบันได้ ลองถามตัวเองว่าอะไรที่ทำแล้วจะช่วยให้คุณรู้สึกดีขึ้น และลองทำมันซะ !!

ทั้งหมดนี้ก็เป็นเคล็ดในการรับมือกับ Doomscrolling ที่เราอยากแนะนำให้ทุกคนไปลองทำกัน ซึ่งเราหวังว่ามันจะช่วยให้ทุกคนสามารถใช้ชีวิตอย่างมีความสุขทั้งบนโลกออฟไลน์และโลกออนไลน์

Appendix: 1 / 2