ทำไมเทคนิคการทำเดนิมแบบเก่า ถึงยังเก๋าจนถึงทุกวันนี้

สำหรับนักสะสมยีนส์ ที่เรียกตัวเองว่าเป็น Colllector ตัวจริง ต่างลงมติความเห็นว่ากางเกงยีนส์ยีนส์ที่มีคุณภาพสูงที่สุดในโลก ต้องมาจากประเทศญี่ปุ่น เพราะไม่มีที่ไหน ที่จะพิถีพิถันใส่ใจรายละเอียดรวมถึงการผลิตยีนส์แบบดั้งเดิม ซึ่งแม้แต่นาย Kiya Babzani เจ้าของร้าน Self Edge ที่มีความเชี่ยวชาญเกี่ยวกับกางเกงยีนส์ ได้กล่าวว่า ยีนส์ที่มาจากญี่ปุ่นนั้นมีความแตกต่างจากยีนส์ที่อื่นอย่างมาก ในทุกขั้นตอนการผลิต

เสน่ห์ของ Japan Denim เริ่มตั้งแต่ขั้นตอนสเต็ปแรกจนไปถึงกระบวนการผลิตขั้นสุดท้าย การคัดเลือกฝ้ายเพื่อมาถอเป็นผืนเรียงตัวอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อย รวมถึงขั้นตอนวิธีการย้อมผ้าแบบธรรมชาติที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของผ้ายีนส์ญี่ปุ่นเท่านั้น ทั้งหมดนี้ทำให้เราไม่ได้มองว่ามันเป็นเสื้อผ้า เครื่องแต่งกาย แต่เป็นการเสพศิลปะ เป็นงานอาร์ตชนิดหนึ่ง ยีนส์จากญี่ปุ่นจึงกลายเป็น culture ที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลกอย่างรวดเร็ว

วันนี้ UNLOCKMEN ได้นำเหตุผลข้อดี ว่าทำไมการทำยีนส์ด้วยเทคนิคแบบเก่าสไตล์ญี่ปุ่น ที่มีเสน่ห์แตกต่างจากการผลิตแบบระบบโรงงานสมัยใหม่มาฝาก สำหรับคนที่กำลังจะเอาจริงเอาจังทางด้านกางเกงยีนส์ในอนาคต

เริ่มจากข้อแรก และเป็นเหตุผลสำคัญที่สุด คือญี่ปุ่นได้รับวัฒนธรรมกางเกงยีนส์มาจากประเทศต้นกำเนิดโดยตรง หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ทหารอเมริกันได้ขายกางเกงยีนส์ Levi’s ไว้ที่ญี่ปุ่นมากมาย ถ้าเทียบกับปัจจุบันก็คงเป็นเหล่ารุ่น Vintage ราคาสูง ของเหล่านี้ล้วนเป็นงาน handcraft ชั้นดี ทำให้คนรุ่นเก๋าในญี่ปุ่นเกิดความสนใจและศึกษาทำความรู้จักกางเกงเดนิมที่เรียกว่าเป็น original denims ต้นตำรับ และเริ่มซึมซับถึงคุณสมบัติของกางเกงยีนส์จนค่อยๆ ก่อตัวเป็นวัฒนธรรมไปทีละนิด

เมื่อเวลาผ่านไปกางเกงยีนส์ Made in Japan ค่อยๆ มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวที่แตกต่างออกไป แม้ว่าแบรนด์กางเกงยีนส์สัญชาติอเมริกันได้เริ่มเข้ามาเปิดสายการผลิตอย่างจริงจังในประเทศญี่ปุ่น แต่ชาวญี่ปุ่นที่ทำงานให้ก็ไม่ได้เพียงทำตามคำสั่ง ด้วยลักษณะนิสัยทำอะไรต้องสุด บวกกับความเป็นนักประดิษฐ์คิดค้น ทำให้คนญี่ปุ่นเริ่มมีการคิดพลิกแพลงหาสไตล์ที่เป็นตัวเอง ไม่นานนักก็เริ่มมีโรงงานยีนส์เลือดญี่ปุ่นเกิดขึ้นมากมาย ทำให้เกิดทางเลือก และการแข่งขันขึ้น ซึ่งพอมาเทียบกับอเมริกา ถ้าหากคุณต้องการผ้าเดนิมคุณมีตัวเลือกเพียงข้อเดียวคือ Cone Mills  แต่ในญี่ปุ่นมีทั้งเมือง Koshima โรงงาน Kurabo ที่เป็นศูนย์กลางในการทอเดนิม

งานที่ได้จาก Made in Japan จึงมีความปราณีตสวยงาม พวกเขาสามารถคิดสร้างสรรค์เรื่องง่ายๆ ให้มีความแตกต่าง อย่างเช่น วัฒนธรรมอเมริกันทั่วไปจะนิยมใส่กางเกงยีนส์น้ำหนักเบาเพียงแค่ 12 – 16 ออนซ์ แต่ญี่ปุ่นสามารถผลิตกางเกงที่มีความหนาสูงถึง 32 ออนซ์ออกมาได้ ซึ่งถูกอกถูกใจคนชอบกางเกงยีนส์อย่างมาก เพราะเวลาที่เฟดกางเกงที่มีจำนวนออนซ์เยอะๆ ริ้วรอยที่ได้จะมีเส้นขนาดใหญ่ คมชัด แถมอยู่ทรง กว่ากางเกงยีนส์ออนซ์น้อย

ปัจจัยต่อมาคือญี่ปุ่นเป็นนักอนุรักษ์นิยม หลังจากการปฎิวัติอุตสาหกรรมกางเกงยีนส์ในอเมริกา หลายๆ แบรนด์เปลี่ยนการทอแบบดั้งเดิม ไปสู่ระบบเครื่องจักร projectile looms แทนที่ shuttle looms ซึ่งจักรแบบใหม่จะมีความสามารถในการผลิตหน้าผ้าได้กว้างขึ้น ผลิตสินค้าออกมาได้จำนวนมาก แถมใช้เวลาน้อย แต่ต้องแลกมาด้วยคุณภาพผ้าที่ต่ำลง

ด้วยความยึดกับคุณภาพและความดั้งเดิม นักปั้นยีนส์ชาวญี่ปุ่นจึงไปกว้านซื้อเครื่องจักรเก่าเหล่านี้ และยังคงใช้กรรมวิธีการผลิตแบบโบราณ shuttle looms ที่ทำให้กางเกงยีนส์ยังคงความ premium อยู่ คนที่ซื้อไปจะรู้สึกแตกต่างทันที กางเกงที่มาจาก shuttle looms จะมีริม (Selvedge) ที่สวยงาม มีข้อดีเรื่องทรงและความทน แถมยังดูดีมีเรื่องราว

รวมถึงการ Unsanforized หรือการแช่เพื่อให้กางเกงยีนส์หดตัวเองก่อนใส่  เพราะยีนส์ในปัจจุบันส่วนใหญ่จะผ่านการ Sanforize มาแทบทั้งสิ้นเพื่อป้องกันการหดตัว จะมีก็เพียง Levi’s ที่นำเสนอรุ่น Shrink-to-fit ออกมา ซึ่งการเป็นนักอนุรักษ์ของญี่ปุ่นทำให้พวกเขายังคงใช้การ Unsanforize ที่เป็นกรรมวิธีแบบเก่า เพื่อให้คุณได้กางเกงยีนส์ที่มีฟิวส์การใส่เหมือนกับสมัยก่อน ข้อดีของการ Unsanforize หากคุณซื้อในไซส์ที่ถูกต้อง พอเวลานำกางเกงไปแช่ในน้ำร้อนก่อนใส่ เมื่อกางเกงหดตัว เราได้กางเกงยีนส์ที่พอดีตัวเข้ารูป

ไม่ใช่แค่เพียงคุณภาพ และเอกลักษณ์ที่ทำให้กางเกงยีนส์เหล่านี้แตกต่าง เพราะถ้าหากคุณมีเครื่องจักร shuttle looms คุณก็สามารถผลิตกางเกง vintage ได้แล้ว แต่มันเป็นความใส่ใจทุกดีเทล อย่างเช่น เรื่องของสีย้อมผ้าที่เป็นสีธรรมชาติ ซึ่งแต่ละโรงงานในญี่ปุ่นจะมีเทคนิคการย้อมผ้าสีครามแบบโบราณที่เป็นสูตรลับเฉพาะ ซึ่งมีการถ่ายทอดมากว่าพันปี มีขั้นตอนที่สลับซับซ้อน ไม่ใช่ว่าใครก็สามารถลอกเลียนแบบได้ เวลาที่กางเกง Made in Japan เฟดสีก็จะได้ลวดลายที่สวยงาม ต่างกับที่อื่นอย่างชัดเจน ดังนั้นหากคุณซื้อยีนส์จากญี่ปุ่นคุณจะได้สีที่เป็น organic ไม่ใช่สีสังเคราะห์เหมือนยีนส์จากประเทศอื่นๆ ทั่วไป

สุดท้ายแล้วกางเกงยีนส์ไม่เป็นเพียงการใส่ออกมาให้ดูดีเพียงอย่างเดียว มันเป็นการบอกเล่าเรื่องราวของผู้ใส่ที่แต่ละคนจะมีประสบการณ์ต่อกางเกงยีนส์ตัวหนึ่งที่แตกต่างกันออกไป เรื่องราวรายละเอียดข้างต้นอาจจะไม่สำคัญ หากคุณไม่ได้เป็นคนที่สนใจเรื่องของแฟชั่น แต่เราอยากจะบอกว่าแค่กางเกงที่มีริมแดง กับไม่มีริมแดง ก็ให้อารมณ์กับผู้ใส่ไม่เหมือนกันแล้ว ยังไม่นับคุณภาพที่คุณจะได้รับจากกางเกงยีนส์พรีเมี่ยมที่ใช้กรรมวิธีผลิตแบบดั้งเดิม กับกางเกงยีนส์ระบบโรงงาน นี่จึงเป็นเหตุผลที่ว่าทำไมการใช้เทคนิคแบบเก่าในการผลิตเดนิม จึงยังได้รับความนิยมอย่างยาวนานถึงทุกวันนี้ เพราะถ้าของมันดีจริง ไม่ว่าจะผ่านไปนานแค่ไหน มันก็จะยังคงดีอยู่นั่นเอง