จากความสมมาตรที่ชวนพึงใจในภาพยนตร์ WES ANDERSON ทำไมคนเราถึงหลงในสัดส่วนเหล่านี้ ?

หากเราเปิดภาพยนตร์สักเรื่องดู แบบที่ไม่รู้มาก่อนว่านี่คือเรื่องอะไร สิ่งที่ทำให้เราเดาได้ว่านี่คือหนังของผู้กำกับคนไหน คงจะเป็น Signature ของภาพที่เราได้เห็นและเทคนิคการเล่าเรื่อง เหมือนกับเวลาเราคุ้นตากับลายเส้นอันเป็นเอกลักษณ์ของนักวาดการ์ตูน คุ้นกับสำนวนสละสลวยของนักเขียน

ผู้กำกับหลายคนก็มักจะมีเอกลักษณ์ของตัวเองจนเรารู้ได้ในทันทีว่านี่คือผลงานของเขา อย่างภาพยนตร์หม่นหมองของ Tim Burton สีฟ้าอมเขียวและภาพสโลวโมชั่นแบบไร้ที่มาของ Zack Snyder และทุกอย่างที่ดูสมมาตรไปหมดในมุมมองของ Wes Anderson 

หากใครได้ดูภาพยนตร์ของ Anderson มาบ้าง คงพอจะนึกภาพ Mood and tone ของเรื่องออก ว่าเรากำลังจะพูดถึงอะไร ไม่ว่าจะเป็นการจับคู่สีที่ชาญฉลาด ตัวละครเพี้ยน ๆ รวมทั้งมุมมองที่แสนจะสมมาตรมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ จนสิ่งเหล่านี้กลายเป็นเอกลักษณ์ของเขา ชนิดที่ว่าดูเรื่องไหนก็เจอมันเรื่องนั้นนั่นแหละ

แฟน ๆ หลายคนเองก็ชื่นชอบภาพยนตร์ของเขาเพราะฟินกับความสมมาตรที่ได้ชม เคยสงสัยกันบ้างไหม ว่าทำไมรูปร่าง ภาพ มุมมองที่สมมาตร มันถึงทำให้เราฟินจนรู้สึกว่ามันคือสัดส่วนที่ใช่ของมวลมนุษยชาติ เราจะมาหาคำตอบนี้ไปพร้อมกัน

 สัดส่วนสุดพึงใจ

ความลงตัวของสัดส่วนธรรมชาติ

ความสมมาตรคือสัดส่วนที่เราคุ้นเคยกันดี เพราะมันคือสัดส่วนที่ธรรมชาติรังสรรค์ ไม่ต้องมองหาที่ไหนไกลเลย ลองมองที่ตัวเราเองนี่แหละ ตอนที่เราแบ่งเซลล์แล้วประกอบร่างมาเป็นตัวเราอย่างในทุกวันนี้ มันคือการประกบเข้าหากันแบบสมมาตร ลองสังเกตดูว่าร่างกายของเรา มันจะมีเส้นตรงกลางลำตัว ชัดเจนที่สุดคงเป็นเส้นตรงหน้าท้อง หากผ่าร่างกายเราในแนวแกน Y มันจะแบ่งครึ่งได้แบบสมมาตรพอดิบพอดี คนที่ใบหน้าสมมาตร (ซึ่งหายากมาก) เป็นใบหน้าที่เรารู้สึกว่ามัน Attractive เป็นพิเศษนั่นเอง

ความสมดุลที่เข้าถึงง่าย

รูปสี่เหลี่ยมจตุรัส วงกลม และเรขาคณิตอื่น ๆ บางรูป ที่มาในรูปสมมาตร คือรูปที่เราคุ้นเคยกันมาแต่ไหนแต่ไร ความสมดุลกันของทั้งสองฝั่ง ทำให้เราเข้าถึงมันได้ง่าย สมมติว่าอยากถ่ายรูปชิก ๆ สักรูปลงไอจี อย่างแรกที่เรานึกออกคงจะเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส แล้วจะทำรูปนั้นให้ดูสวยขึ้นมา ด้วยการจัดคอมโพสต์ภาพให้อยู่กึ่งกลางเพื่อให้ภาพนั้นดูสมดุลกันง่าย ๆ อย่างรูปที่สมมาตรกันทั้งสองด้าน

ง่าย ๆ ก็คือมันเป็นรูปทรงที่เข้าถึงง่าย ไม่ต้องทำความเข้าใจในความซับซ้อนอะไร ยกตัวอย่างซีนหนึ่งในภาพยนตร์ก็ได้ ผู้กำกับบางคนอาจจะใส่ CG ระดับตำนาน จัดแสงอย่างอลังการ แต่คนดูธรรมดา ๆ ที่ไม่ได้อินกับงานโปรดักชั่น (ไม่ใช่เรื่องผิดแต่อย่างใด แค่เป็นเรื่องที่เขาไม่อิน) อาจจะไม่ได้รู้สึกว้าวขนาดนั้น แต่พอเป็นภาพสมมาตรสวย ๆ อย่างภาพยนตร์ของ Wes Anderson ดูแล้วมันช่างฟินกับภาพสวยงามตลอดทั้งเรื่องนั่นเอง

มัน TRIGGER ความรู้สึกเข้าอย่างจัง

คนเรามักจะมีสิ่งที่เข้ามากระตุ้นความรู้สึกแตกต่างกันไป บางคนชอบกลิ่นแปลก ๆ อย่างกลิ่นธนบัตรใบใหม่ กลิ่นน้ำมัน บางคนชอบเสียง Ambient อย่างเสียงทำกับข้าว เสียงในธรรมชาติอย่าง ฝน คลื่น บางคนชอบดูภาพที่ไม่น่าพิสมัย อย่างคลิปบีบสิว ทำแผล อุบัติเหตุสยดสยอง

รูปสมมาตรเองก็เป็นหนึ่งในนั้น โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่มีอาการ OCD อ่อน ๆ เห็นอะไรวางกันแบบไม่สมดุลแล้วชวนหงุดหงิดในใจ ขอขยับให้มันเข้าที่เข้าทาง เห็นภาพถ่ายเบี้ยว ๆ ก็ต้องหมุนมันจนกว่าจะอยู่ในองศาที่ใช่ นั่นแหละ เหตุผลว่าทำไมความสมมาตรจึงตอบโจทย์เรื่องความพึงพอใจ ความรู้สึกฟินเวลาได้เห็นทั้งสองฝั่งมันมีน้ำหนักเท่ากัน

ทุกเรื่องราวที่เกิดขึ้นกับเรา มันมีเหตุผลอธิบายได้เสมอ เพราะร่างกายของคนเราเป็นเหมือนดินแดนพิศวงที่รอให้เราค้นหาคำตอบข้างในนั้น

SOURCE: 1, 2, 3, 4, 5, 6