ยกระดับเมืองพ่วงคุณภาพชีวิต! 3 ภูมิสถาปัตยกรรมเรียบง่าย แต่พิชิตใจคนเมือง

‘ภูมิสถาปัตยกรรม’ หรือ Landscape Architecture เป็นการนำหลักศิลปวิทยาที่ว่าด้วยการออกแบบและจัดสรรพื้นที่ภายนอกอาคารมาปรับแต่งภูมิทัศน์โดยรอบของเมือง เริ่มตั้งแต่สวนสาธารณะ จัตุรัสกลางเมือง หรือแม้แต่ถนนเส้นเล็กที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ต่อวิถีชีวิตของผู้คนที่อยู่แวดล้อม

จริงอยู่ที่โลกเรานั้นเจริญก้าวหน้าและไม่เคยหยุดอยู่กับที่ แต่อีกปัญหาที่หลากประเทศเป็นกังวล คือสังคมผู้สูงอายุซึ่งกำลังย่างกรายเข้ามาและเติบโตโดยสมบูรณ์แล้วในบางประเทศ ด้วยเหตุนี้สมาคมภูมิสถาปนิกแห่งอเมริกา (American Society of Landscape Architects) ที่รวมเหล่าสถาปนิกราว 15,000 คน จึงนำการดีไซน์แบบสากลมาประยุกต์ใช้กับถนนหนทางและพื้นที่สาธารณะ เพื่อให้เหล่าผู้สูงอายุตลอดจนคนธรรมดามีสถานที่พักผ่อนและคุณภาพชีวิตที่ดีกว่าเดิม

บางครั้งการออกแบบพื้นที่ไม่จำเป็นต้องสร้างขึ้นให้เลิศหรูอลังการ เพราะการแปลงโฉมและรังสรรค์สเปซด้วยความเรียบง่ายก็น่ายกย่องไม่แพ้กัน หากมันตอบโจทย์ความต้องการของคนเมืองได้จริง แล้วนี่คือ 3 ภูมิสถาปัตยกรรมที่มอบสิ่งปลูกสร้างธรรมดาเป็นพิเศษและพิชิตใจคนเมืองได้เต็มเปา

Tongva Park, Santa Monica, California

© Tim Street Porter

ชื่อ ‘Tongva Park’ ตั้งขึ้นจากการเฉลิมฉลองวัฒนธรรมประเพณีอันยาวนานของชาวตองกาพื้นเมือง ที่อาศัยอยู่ในภูมิภาคแห่งนี้มานานนับ 1,000 ปี บนพื้นที่สาธารณะขนาด 6 เอเคอร์ ถูกจัดสรรให้เป็น 4 ส่วนหลักคือ Observation Hill, Discovery Hill, Garden Hill, และ Gathering Hill

ลักษณะภูมิทัศน์อันน่าทึ่งของเนินเขาและทางลาดได้แรงบันดาลใจมาจาก Arroyo Wash Landscape ที่เน้นทิวทัศน์พื้นเมือง น้ำพุ และสายลม ซึ่งถือเป็นอัตลักษณ์ของสวนสาธารณะแห่งนี้ ทั้งยังนำพืชท้องถิ่นมาปลูกและเปลี่ยนแปลงพันธุ์พืชตามแต่ฤดูกาล

ห้องน้ำสาธารณะถูกดีไซน์เป็นรูปปั้นขนาดใหญ่และกลายเป็นจุดนำสายตาไปโดยปริยาย พร้อมรองรับการใช้งานของทุกช่วงวัยและตอบโจทย์ความต้องการอันหลากหลาย ทั้งการออกกำลังกาย พักผ่อน หรือแม้แต่การทำกิจกรรมอื่น ๆ ร่วมกับครอบครัว

Jackson Street, Saint Paul, Minnesota

sehinc

การฟื้นฟูถนนแจ็กสันถือเป็นอีกหนึ่งโครงการสาธารณะที่สำคัญที่สุดของเมืองนี้ เหล่าสถาปนิกจึงพยายามแปลงโฉมถนนเก่าอายุร่วม 50 ปีให้มีชีวิตชีวาและกลายเป็นคอมมูนิตี้ขนาดย่อม ตลอดแนวถนนคอนกรีตถูกสร้างสรรค์เพื่อให้เอื้อประโยชน์ต่อทั้งคนเดินเท้า สิงห์นักปั่น ผู้โดยสาร หรือแม้แต่คนขับรถ

เนื่องด้วยถนนแจ็กสันมีประชากรสัญจรไปมาอย่างพลุกพล่าน ทำให้การก่อสร้าง โยกย้ายสาธารณูปโภค และความปลอดภัยของผู้คนเป็นเรื่องที่ท้าทายไม่น้อย แต่ท้ายที่สุดทีมสถาปนิกก็สร้างสภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรและสิ่งอำนวยความสะดวกให้คนที่นี่ได้อย่างไร้ที่ติ

มีการออกแบบสัญญาณไฟจราจรที่ยกระดับความปลอดภัยให้เลนจักรยาน แยกเลนจักรยานออกจากถนนและทางเดินเท้า สอดแทรกพื้นที่สีเขียวตามจุดต่าง ๆ เพื่อกรองการไหลบ่าของน้ำฝน เรียกได้ว่าสร้างสมดุลระหว่างความต้องการของผู้ใช้และโครงสร้างสถาปัตยกรรมได้ดีทีเดียว

Dilworth Park, Philadelphia, Pennsylvania

theolinstudio

ในเมืองประวัติศาสตร์ที่เคล้าด้วยมนต์เสน่ห์อย่าง Philadelphia ก็มีภูมิสถาปัตยกรรมก่อตัวขึ้น Dilworth Park ตั้งอยู่บริเวณศูนย์กลางการขนส่งของเมืองแห่งนี้ ออกแบบพื้นที่ให้ยกระดับ ยุบตัว และกว้างขวางมากพอที่ชาวเมืองจะมาทำกิจกรรมร่วมกัน

ดีไซน์ให้เป็นทั้งที่พักผ่อนหย่อนใจและสเปซสำคัญสำหรับจัดงานพิเศษของเมือง เพิ่มความเป็นธรรมชาติด้วยสนามหญ้า ต้นไม้นานาชนิด และน้ำพุแบบ interactive ซึ่งในช่วงฤดูหนาวลานน้ำพุแห่งนี้จะกลายเป็นลานสเก็ตน้ำแข็งที่มอบความเพลิดเพลินให้ชาวเมืองอย่างยอดเยี่ยม ถือเป็นภูมิสถาปัตยกรรมที่เป็นมิตร สอดคล้องกับสภาพแวดล้อม และเติมสีสันให้เมืองประวัติศาสตร์แห่งนี้น่าหลงใหลยิ่งกว่าเดิม

หัวใจสำคัญของ ‘ภูมิสถาปัตยกรรม’ ไม่ใช่แค่การฟื้นฟูสภาพแวดล้อม วางผัง หรือนำคอนกรีตมาประกอบเป็นโครงสร้างเท่านั้น หากยังต้องครอบคลุมความสุขของคนในเมือง สร้างประโยชน์ที่มากกว่าแค่ความสวยงาม และสอดคล้องกับบรรยากาศของแต่ละเมืองที่ล้วนมีเสน่ห์ในตัวเอง

ถ้าบ้านเราเน้นหนักเรื่องการจัดสรรพื้นที่ให้เกิดประโยชน์ต่อสังคมเหมือนอย่างนานาประเทศ เชื่อว่าทั้งเด็ก มนุษย์วัยกลางคน หรือแม้แต่ผู้สูงอายุที่อยู่ในพื้นที่นั้น ๆ คงจะมีความสุขกับการใช้ชีวิตในเมืองของพวกเขามากกว่านี้ ว่าไหมครับ?

COVER SOURCE SOURCE