คุณเห็นด้วยกับโทษประหารหรือไม่? ไม่ว่าคิดยังไงก็ควรดู “หนังเกี่ยวกับโทษประหาร” 5 เรื่องนี้

กระแสเรื่องโทษประหารถูกเอากลับมาพูดถึงอีกครั้งอย่างเข้มข้น หลังจากที่ประเทศไทยมีการประหารชีวิตอีกครั้งหลังจากเว้นห่างมา 9 ปี โดยฟากที่บอกว่าไม่สนับสนุนโทษประหารก็ยกเหตุผลเป็นงานวิจัยจำนวนมากที่ชี้ว่าโทษประหารไม่ได้ช่วยให้อาชญากรรมในสังคมลดลง รวมถึงเรื่องกระบวนการยุติธรรมที่มีช่องโหว่ โครงสร้างสังคมที่บีบให้คนกลายเป็นอาชญากร และหลักการด้านสิทธิมนุษยชน ด้านที่สนับสนุนว่าโทษประหารต้องมีต่อไปก็ยกเหตุผลว่าคนทำผิดก็ต้องได้รับโทษ สังคมไทยจะเอาไปเทียบกับหลายประเทศที่พัฒนาแล้วไม่ได้ เพราะโครงสร้างสังคมเรายังไม่พร้อมในหลาย ๆ ด้าน ที่สำคัญประเทศที่พัฒนาแล้วหลายประเทศก็ยังมีโทษประหารชีวิตอยู่อย่างสหรัฐอเมริกาหรือญี่ปุ่น

การถกเถียงกันเป็นไปอย่างดุเดือด ถ้าอ่านแล้วกรองเอาเหตุผลของแต่ละฝ่ายก็จะเห็นว่ามีฐานคิดที่ต่างกัน แต่ถ้าอ่านไปเจอซีนอารมณ์ที่ต้องบอกให้คนในครอบครัวโดนฆ่าเสียก่อนถึงจะเข้าใจ หรือต้องให้คนในครอบครัวเป็นแพะแล้วโดนประหารก่อนถึงจะรู้ ก็ปวดหัวไม่น้อยเลยทีเดียว

UNLOCKMEN ไม่มีคำตอบให้ว่าคิดแบบไหนถูก คิดแบบไหนผิด แต่อยากชวนมาดูหนัง 5 เรื่องเกี่ยวกับการประหาร โทษประหาร นักโทษประหาร เพื่อสำรวจและตั้งคำถามกับวิธีคิดของตัวเราเองไปพร้อม ๆ กัน

The Green Mile

เวลารวมลิสต์หนังดีตลอดกาลทีไร ชื่อ The Green Mile ก็มักติดโผมาตลอด ใครที่ยังไม่มีโอกาสได้ดูหนัง (ที่ใคร ๆ ก็ว่า) โคตรดีเรื่องนี้ ถือเป็นโอกาสเหมาะ ๆ ที่จะหาหนังเรื่องนี้มาดูในวันที่กระแสโทษประหารกลับมาอีกครั้ง โดย The Green Mile เป็นหนังที่สร้างมาจากนวนิยายชื่อเดียวกันของ Stephen King ว่าด้วยเรื่องราวของนักโทษประหารซึ่งเป็นชายผิวสีร่างยักษ์ที่ถูกกล่าวหาว่าฆาตกรรมเด็กหญิง 2 คน

The Green Mile พอทำให้เราเห็นภาพและตั้งคำถามตัวเองได้ว่าบางทีที่เราตัดสินว่าใครทำอะไรเลว ๆ ก็เพราะเขาดูเลว ดูน่ากลัวหรือเปล่า ? รวมถึงชี้ให้เห็นถึงกระบวนการยุติธรรมที่ยังมีช่องโหว่ และการเลือกปฏิบัติเพราะสีผิว ส่วนชีวิตของนักโทษประหารคนนี้จะจบลงแบบไหน เราก็อยากชวนทุกคนไปหาคำตอบพร้อม ๆ กัน

Monster’s Ball

ถ้าพูดถึง Monster’s Ball เมื่อไหร่ ผู้ชายอย่างเรา ๆ มักนึกถึงฉากร่วมรักสุดร้อนแรงและโคตรสมจริงระหว่างฮัลลี่ เบอร์รี่และบิลลี่ เธอร์ตัน (ซึ่งก็ว่ากันว่ามีการสอดใส่กันจริง ๆ) แต่ Monster’s Ball มีเรื่องราวเข้มข้นยิ่งกว่าฉากเซ็กซ์รออยู่ โดยเล่าถึงเรื่องราวของผู้คุมนักโทษในเรือนจำ และลูกชายของเขาที่ทำงานในเรือนจำเช่นกัน โดยลูกชายต้องทำหน้าที่พานักโทษเข้าสู่กระบวนการประหาร แต่ลูกชายของเขาไม่ได้เข้มแข็งมากพอที่จะเห็นมนุษย์ถูกพรากชีวิตไปต่อหน้าต่อตา แล้วความสัมพันธ์ระหว่างพ่อที่คาดหวังให้ลูกเข้มแข็ง กับลูกที่ไม่พร้อมจะเห็นการตายของใครจะเป็นอย่างไร ?

แม้จะเป็นประเด็นสั้น ๆ ที่โผล่มาในหนัง แต่ก็เชื่อว่าเราน่าจะเห็นแรงสะท้อนบางอย่าง เพราะการคับแค้นและอยากฆ่าคนเพื่อทดแทนความผิดที่เขาทำลงไปมันอาจไม่ได้ง่ายมากนัก สำหรับคนที่มีหน้าที่ต้องลงมือจริง นอกจากนั้นยังมีความสัมพันธ์ระหว่างผู้คุม (ผู้เป็นพ่อ) กับหญิงสาวที่สามีต้องโทษประหาร ซึ่งสุดท้ายสามีของเธอก็ถูกประหารโดย 2 พ่อลูกนั่นเอง

เอาเป็นว่า เราไม่มีคำตอบอะไรตายตัวให้ แต่ถ้าได้ดูหนังเรื่องนี้แล้วน่าจะได้มุมมองใหม่ ๆ เรื่องนักโทษประหาร การประหาร และคนทำหน้าที่ประหารแบบที่เราไม่เคยมองมาก่อนแน่นอน

Capote

Capote คือหนังที่สร้างจากเรื่องจริงของ Truman Capote นักเขียนที่มีประสบความสำเร็จ ในหนังเล่าถึงช่วงที่เขาเขียนงานมาหลายประเภทและกำลังหาแรงบันดาลใจใหม่ ๆ มาเขียน จนกระทั่งพบกับคดีฆาตกรรมยกครัวที่ตอนแรกไม่พบร่องรอยฆาตกร ไม่พบแรงจูงใจ แต่ท้ายที่สุดก็จับตัวคนร้ายได้ Truman Capote จึงขอเข้าไปสัมภาษณ์ฆาตกร ภายในเรื่องจะเห็นความสัมพันธ์ระหว่าง Truman Capote กับตัวคนร้าย ที่จะพาเราไปสำรวจเบื้องลึกในจิตใจของฆาตกรไปพร้อม ๆ กัน

Dead Man Walking

Dead Man Walking ก็เป็นหนังอีกเรื่องที่ขึ้นหิ้งหนังดีในใจคนไปแล้ว แม้หลายเสียงจะบอกตรงกันว่าเนื้อเรื่องดราม่าเข้มข้นเกินทานทนก็ตาม เรื่องราวว่าด้วยนักโทษประหารคดีฆ่าข่มขืน ซึ่งตัดสินใจเขียนจดหมายไปหาแม่ชีเพื่อให้เธอเข้าไปเยี่ยมเขา โดยแม่ชีก็ตัดสินใจเข้าไปเยี่ยมเขาในคุก รวมถึงไปพูดคุยกับญาติของเหยื่อด้วย เรื่องราวดำเนินไปจนถึงวาระสุดท้ายที่เขาถูกประหารชีวิต

นี่เป็นหนังที่สร้างมาจากหนังสือ (ซึ่งเรื่องราวในหนังสือสร้างมาจากเรื่องจริงอีกที) โดยในหนังสือพูดถึงเหยื่อผู้รอดชีวิตมาได้จากฆาตกรรายนี้ (ถูกข่มขืน แต่รอดชีวิตมาได้) หลังจากฆาตกรถูกประหารไปแล้ว เธอกลับพบว่าเธอก็ยังไม่หายคับแค้นใจ จนเธอเริ่มตั้งคำถามกับตัวเองว่าการตายของใครสักคนอาจไม่ใช่คำตอบสุดท้ายเสมอไป เธอจึงเดินหน้าเข้าพูดคุยเรื่องการให้อภัยกับแม่ชีที่ได้คุยกับฆาตกรรายนั้น ความดราม่าเข้มข้น และการชี้ชวนให้ตั้งคำถามกับกรอบศีลธรรมในใจเรา ทำให้ไม่ควรพลาดหนังเรื่องนี้จริง ๆ

The Life of David Gale

ประเด็นว่าสมควรมีโทษประหารหรือไม่มีโทษประหาร ไม่ได้ถกเถียงกันแค่ในไทยเท่านั้น ในหลายประเทศก็ถกเถียงกันเรื่องนี้ โดยหนังเรื่องนี้อ้างอิงจากเรื่องจริง ในรัฐเท็กซัส สหรัฐอเมริกาที่บทลงโทษของการข่มขืนคือการประหาร แน่นอนว่ามีทั้งคนเห็นด้วยและคนไม่เห็นด้วย

David Gale ถูกจับกุมในข้อหาข่มขืนแล้วฆ่า โดยหญิงสาวผู้เสียชีวิตนั้นคือคนที่ไม่สนับสนุนโทษประหารชีวิต (ซับซ้อนไปอีก) เรื่องราวจะจบลงแบบไหน ? ถูกใจคนสนับสนุน หรือถูกใจคนไม่สนับสนุนโทษประหาร ? ไม่ว่าคุณคิดแบบไหน เราว่าก็ควรดูเรื่องนี้

UNLOCKMEN เชื่อว่าด้วยฐานความคิดที่ไม่เหมือนกัน การที่เรามีคำตอบต่อเรื่องโทษประหารต่างกันเป็นสิ่งที่เข้าใจได้ ตราบใดที่ถกเถียงอยู่บนหลักการและเหตุผล ไม่ใช่ใช้อารมณ์ ความสะใจ ไล่ใครให้ไปถูกฆ่า หรือไล่ใครไปถูกประหารเพียงเพราะคิดต่างกัน รวมถึงต้องหมั่นตรวจสอบและตั้งคำถามกับวิธีคิดและความเชื่อตัวเองให้มาก ๆ เรามั่นใจว่าหนัง 5 เรื่องนี้จะช่วยให้คุณตรวจสอบวิธีคิดคุณได้มากยิ่งขึ้นแน่นอน