ดังมา 15 ปี เงียบหายไป 5 ปีถึงกลับมา! ปัดฝุ่นตำนาน WINAMP ราชาวงการ MP3 ก่อนคืนชีพ

ย้อนวันวานกลับไปช่วงปลายปี 90 ที่แผ่น Mp3 Vampire กำลังบูม คนหันไปฟังเพลงจากไฟล์แทนเทป ในยุคนั้นเรียกได้ว่าคงไม่มีใครไม่รู้จักโปรแกรมไอคอนสายฟ้าอย่าง Winamp อย่างแน่นอน เพราะมันถือเป็นโปรแกรมเล่นเพลงพื้นฐานยอดนิยมไม่แพ้ Window media player ซึ่งเป็นโปรแกรมพื้นฐานติดเครื่อง ชนิดที่เรียกได้ว่าเป็นหนึ่งในลิสต์ของซอฟต์แวร์ที่ช่างซ่อมคอมต้องใช้ติดตั้งเวลาล้างเครื่องเลยทีเดียว

เพื่อคืนความหอมหวานของการเปิดเพลง Mp3 ในคอมพิวเตอร์ที่บ้านฟัง เราขอบอกข่าวดีถึงเพื่อนฝูงชาว UNLOCKMEN ว่าตอนนี้ Winamp ประกาศอย่างเป็นทางการแล้วว่าจะกลับมาทวงคืนบังลังก์เสียงเพลงอีกครั้ง อัปเกรดใหม่เป็น Winamp 6 ใน พ.ศ. 2562 ให้ทุกคนได้ใช้งานอย่างแน่นอน

สำหรับใครที่ลืมเลือนเรื่องราวของ Winamp ไปแล้วหรือนักฟังหน้าใหม่ที่ยังไม่รู้จักมาก่อน UNLOCKMEN ขอย้อนอดีตไปพลิกตำนานให้ทุกคนได้รับรู้เรื่องราวเกี่ยวกับ Winamp ไปพร้อมกัน

อุแว้ WINAMP เสียงหวดแส้ลงบั้นท้ายเจ้าลามะ

เพิ่มอรรถรสของต้นกำเนิด Winamp กดเล่นคลิปนี้ประกอบสักนิด เพราะเวลาเราเปิดโปรแกรมมักจะได้ยินเสียงนี้เสมอ ส่วนใครที่ฟังไม่ถนัดว่านั่นมันพูดว่าอะไร ทำไมมีแบ๊ะ ๆ แอ๊ะ ๆ เสียงของมันไม่ใช่แกะที่ไหน มันคือเสียงของ “ลามะ” และประโยคที่พูดว่า

“Winamp”, it’s really whips the llama’s ass.

Winamp เป็นโปรแกรมที่เกิดขึ้นโดยบริษัท Nullsoft ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2540 พัฒนาขึ้นโดย Frankel และ Dmitry Boldyrev เพื่อใช้งานกับระบบ Windows โดยเปิดเป็น freeware ให้ดาวน์โหลดในเดือนพฤษภาคมปีเดียวกัน version 0.92 และเป็นที่จดจำทั้งการใช้งานที่ง่าย และดีไซน์ที่เป็นซิกเนอเจอร์จากกรอบวินโดว์เดิม แต่ล้ำด้วยการสร้างแถบเมนูและแถบโชว์ลิสต์เพลงหน้าเหมือนแผง Led ใช้แสงสีเขียวสะท้อนแสง มีตัวอักษรกับตัวเลขวิ่งไปมา

ชื่อของ Winamp ที่เรียกกันติดปาก มีที่มาจากการผสมของคำสองคำ คือ Win ที่มาจากคำว่า Windows ซึ่งเป็นระบบปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ นำมารวมกับ AMP ที่มาจากคำว่า Advanced Multimedia Products ซึ่งเป็นเจ้าของเทคโนโลยีการอ่านไฟล์ MP3

หน้าตาแบบนี้แหละ “Winamp”

ตามด้วยเรื่องดีไซน์กันบ้าง ใครเคยใช้คงจำหน้าตาของมันได้ดี เพราะมันมีลักษณะเฉพาะบางอย่างทั้งรู้แบบกรอบสี่เหลี่ยม ฟอนต์หน้าตาไม่ซับซ้อน อ่านง่าย ยืนพื้นด้วยสีไม่เยอะหลัก ๆ แค่ 2 สี ได้แก่ สีเหลืองและสีเขียว

ต่อมาเวอร์ชั่นหลังเน้นให้ดูทันสมัยขึ้น จึงลดทอนสีลง หันมาใช้สีสไตล์เมทัลลิก ออกเงิน กับจอที่เป็นสีฟ้า ใช้ฟอนต์เป็นสีขาวแทน นับเป็นการปรับโฉมที่เห็นได้ชัดถึงความเปลี่ยนแปลงและเป็นรุ่นที่เราชอบใช้ แต่ไม่ว่าจะเปลี่ยนไปกี่รุ่น ไอคอนสายฟ้าก็ยังคงเป็นสิ่งที่ทำให้เรารู้ได้ทันที ว่านี่แหละ Winamp!

ตัวอย่าง SKIN ของ Winamp ลาย Matrix / Credit Photo: exclaim.ca

นอกจากนี้ ทีเด็ดของ Winamp ที่โดนใจเราตอนนั้นคือการปรับเปลี่ยน Skin ให้มีหน้าตาแปลก ๆ ได้ ถือเป็นโปรแกรม media player แรก ๆ ที่เปิดโอกาสให้คนใช้งานได้เล่นสนุกกับโปรแกรม ปรับเปลี่ยน Skin หรือหน้าตาโปรแกรมเพื่อโชว์คาแรคเตอร์ความชอบของตัวเองได้

15 ปีแห่งความรุ่งเรืองและปริศนาการหายไปของ Winamp

คนใช้บริการทั่วไปแต่ไม่เข้าขั้นแฟนของโปรแกรม Winamp อาจไม่รู้ว่าทำไมเจ้าโปรแกรมที่ดัง มียอดคนใช้งานดาวน์โหลดหลักสิบล้าน อายุยาวนาน 15 ปี จู่ ๆ ถึงประกาศปิดตัว ความจริงเรื่องมันพัวพันยาวนานมาจากเจ้า AMP ซึ่งเป็นเทคโนโลยีการอ่านไฟล์ MP3 ที่ทาง Winamp นำมาใช้ แท้จริงแล้วมันเป็นเทคโนโลยีฟรีที่ห้ามนำไปใช้แสวงหาผลกำไร แต่ด้วยความเจตนาดีของ Frankle อยากจะพัฒนาโปรแกรมต่อ เลยเปลี่ยนรูปแบบจากการใช้ฟรีเป็นการซื้อโปรแกรมในราคา $10 (ประมาณ 300 บาท)

ทว่าแทนที่คนเคยใช้ฟรีจะลุกมาโวยวาย กลับกลายเป็นพร้อมใจกันจ่ายให้ง่าย ๆ ทำให้เงินสะพัดไปอย่างรวดเร็ว สร้างรายได้ให้ Winamp สูงขึ้นถึงเดือนละ 3 ล้านบาท แต่สงบสุขแค่ 2 เดือนก็เจอไล่บี้ฟ้องจากต้นสังกัดผู้ผลิตเทคโนโลยี AMP อย่าง PlayMedia Systems ทาง Nullsoft เลยไล่เปลี่ยนเทคโนโลยีไปเรื่อย ใช้ Nitrane ที่ตัวเองผลิตเองแต่ก็ยังเจอตามฟ้องให้หยุดใช้อีก จึงย้ายไปซบอกเทคโนโลยีอ่านไฟล์ ISO ซึ่งตอนนั้นเป็นช่วงเวลาที่ทาง AOL หรือ American online เข้ามาเทคโอเวอร์บริษัท Nullsoft

แม้คนส่วนใหญ่คิดว่าพอมีคนมาซื้อแล้วปัญหาจะจบแบบ Happy Ending แต่ความจริงมันกลับเกิดรอยร้าวขึ้นระหว่างเจ้าของใหม่กับเจ้าของเดิม เพราะผู้บริหารของ AOL พยายามโปรโมตผลิตภัณฑ์เดิมของฝั่ง AOL เข้ามาใน Winamp ซึ่งเข้าใจว่าขณะนั้นมียอดผู้สมัครสูงถึง 25 ล้านคน ถ้า tie in เข้าไปได้ก็คงจะดีไม่น้อย จากเรื่องนี้เลยนำมาสู่การลาออกยกแผงของผู้ก่อตั้งบริษัท Nullsoft โดยทิ้งทวนเวอร์ชั่นสุดท้ายที่ Winamp 5.0

เหตุการณ์นี้ทำให้ Winamp ต้องชะงักไป 3 ปีกว่าจะได้ทีมใหม่มาพัฒนาต่อ และเมื่อพัฒนามาก็ไม่ได้ขายดีเหมือนเดิมอีกต่อไปแล้ว เพราะยอดผู้ใช้ทยอยลดลงตั้งแต่ก่อนเทคโอเวอร์ในเวอร์ชั่น 3.0 ที่ระบบไม่เสถียรแล้ว ยิ่งเพิ่มมรสุมทั้งการ tie in การเจอคู่แข่งม้ามืดอย่าง iTune ด้วยประกอบกับผู้บริหารไร้ทิศทางการบริหารต่อ เลยทำให้ต้องประกาศปิดตัวลง เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2556

ฝังได้ แต่ไม่ตาย

แน่นอนว่าเรื่องนี้กลายเป็นข่าวใหญ่ระดับโลก เรียกได้ว่าปิดตำนาน Winamp เหมือนตอกตะปูปิดฝาโลงเรียบร้อย ทว่า Radionomy บริษัทผู้ให้บริการวิทยุออนไลน์สัญชาติเบลเยี่ยมได้เข้ามารับไม้ผลัดซื้อธุรกิจของ Nullsoft และ Winamp ต่อจาก AOL พร้อมทั้งให้บริการโหลดฟรีเหมือนเดิมอย่างเงียบ ๆ เสมือนการงัดฝาโลงมาต่อลมหายใจ

จนล่าสุดทาง Radionomy ได้ประกาศอย่างเป็นทางการบนเว็บฯ official ของ Winamp แล้วว่าจะกลับมาอย่างยิ่งใหญ่พร้อมเวอร์ชั่น 6.0 และ Redesign โลโก้ใหม่ให้เฉียบกว่าเดิม แถมยังแว่วมาว่าจะใช้ได้ทั้ง iOS และ Android อีกด้วย

ใครที่อยากลุ้นว่าหนนี้ เสียงจะเนี้ยบกว่าเก่าไหม หรือมีลูกเล่นอะไรเพิ่มเติมก็ลองไปคลิ้กติดตามกันได้ที่นี่ เพราะบอร์ดแจ้งข่าวคราวของเขายังเคลื่อนไหวอยู่ตลอด ส่วนชาว UNLOCKMEN วัยละอ่อนจากนี้ถ้าได้ยินคำว่า “Winamp (วินแอมป์)” หรือเห็นข่าวในหน้าฟีดจะได้ไม่งงกันว่ามันคืออะไร และพูดคุยกันรุ่นพี่ได้รู้เรื่อง

SOURCE: 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6